Đệ Tử Quy Chương V: “Hễ Nhận Cho, Phân Biệt Rõ”
Contents
Đệ Tử Quy Chương V: “Hễ Nhận Cho, Phân Biệt Rõ”. Chữ “nhận” và “cho” trong câu Kinh văn này là để nói ví dụ như trong gia đình, gia tộc, khi phân chia thứ gì thì chúng ta phải xét theo tình huống, nếu người khác có khó khăn thì chúng ta nên nhường cho họ phần nhiều hơn, chúng ta lấy phần ít hơn.
5.8 Kinh văn – Đệ Tử Quy
“Phàm thủ dư, quý phân hiểu; cư nghi đa, thủ nghi thiểu”.
“Hễ nhận cho, phân biệt rõ; cho nên nhiều, nhận nên ít”.
Chữ “nhận” và “cho” trong câu Kinh văn này là để nói ví dụ như trong gia đình, gia tộc, khi phân chia thứ gì thì chúng ta phải xét theo tình huống, nếu người khác có khó khăn thì chúng ta nên nhường cho họ phần nhiều hơn, chúng ta lấy phần ít hơn.
Khi con người có được thái độ lễ nhượng như vậy thì nếp sống trong gia đình sẽ luôn luôn thông cảm lẫn nhau, luôn luôn nhường nhịn lẫn nhau và sẽ không bao giờ tranh giành với nhau. Khi mỗi gia đình đều có sự hòa thuận như vậy, thì cả gia tộc đích thực sẽ được hưng vượng.
Trước đây chúng ta đã từng nói “cư gia giới tranh tụng” (trong nhà tránh kiện tụng), chỉ cần có sự tranh giành hoặc bởi vì phân chia không công bằng mà phải đưa ra tòa án xét xử thì có thể sẽ không có được kết cục tốt, thậm chí chúng ta sẽ để lại cho con cháu tấm gương xấu. Đến lúc đó thì cho dù gia đình có vô cùng giàu có cũng sẽ lụn bại thôi.
Do vậy, chúng ta phải cố gắng nhường được thì nên nhường.

Thời nhà Chu, bởi vì Thái Bá và Trọng Ung biết nhường thiên hạ cho em trai, cho cháu trai của mình nên đã khiến cho triều nhà Chu có được 800 năm thịnh vượng, và cũng khiến cho nhân dân cả nước noi theo tinh thần “hiếu”, “đễ”.
Thực ra con người ta ai cũng sợ phải nhường, cảm giác rằng sau khi nhường cho người khác thì mình không còn gì nữa. Con người không thể chỉ biết nhìn ngay trước mắt. Khi chúng ta nhường cho người khác thì đã thành toàn đức hạnh, thành toàn sự hòa thuận trong gia đình rồi. Và sự nhường nhịn này cũng tích lũy phước phần cho chính chúng ta.
Khi chúng ta có được nhiều phúc/phước phần như vậy, tự nhiên sau này sẽ có sự hồi báo. “Thiên đạo vô thân, thường dữ thiện nhân” (đạo Trời không thiên vị, thường giúp cho người lành), điều này là chân lý bất biến từ xưa tới nay.
Bởi vậy, con người không nên thuận theo phiền não, không nên thuận theo thói quen của mình để ứng đối với sự việc, mà phải thuận theo đạo trời, thuận theo lòng người mà hành động. Vì vậy, “hễ nhận cho, phân biệt rõ; cho nên nhiều, nhận nên ít”.