Đệ Tử Quy Chương III: “Nơi Ồn Náo, Chớ Đến Gần”
Contents
Đệ Tử Quy Chương III: “Nơi Ồn Náo, Chớ Đến Gần” (P1). “Nơi ồn náo” là chỉ nơi tương đối phức tạp, xa hoa. Con cái chúng ta không nên đến những nơi đó. Bọn trẻ vì sao đến những nơi như vậy? Vì trong lòng chúng trống vắng, cuộc sống không có mục tiêu.
3.11 Kinh văn – Đệ Tử Quy
“Đấu náo trường, tuyệt vật cận. Tà tịch sự, tuyệt vật vấn”.
“Nơi ồn náo, chớ đến gần. Việc không đáng, quyết chớ hỏi”.
3.11.1 “Nơi ồn náo, chớ đến gần” – Đệ Tử Quy
“Nơi ồn náo” là chỉ nơi tương đối phức tạp, xa hoa. Con cái chúng ta không nên đến những nơi đó. Bọn trẻ vì sao đến những nơi như vậy? Vì trong lòng chúng trống vắng, cuộc sống không có mục tiêu. Còn có một vấn đề căn bản rất quan trọng, đó là chúng không có khả năng phán đoán. Chúng không biết nên kết bạn với ai, nên gần gũi với môi trường nào, nên làm việc gì mới đúng, mới lợi ích cho cuộc đời của chúng.
Sức phán đoán này được hình thành khi nào? Rất nhiều phụ huynh đều rất lo lắng một việc, họ nói: “Tôi rất sợ con tôi sau này sẽ chơi với bạn xấu”. Quý vị bằng hữu, quý vị có lo lắng như vậy hay không? “Có”. Tiếp tục lo lắng có giúp được gì không? Không giúp được gì. Vì vậy chúng ta cần phải suy xét, làm sao mới có thể xây dựng được sức phán đoán cho con cái.
Tôi đã từng xem một bản tin. Có một đứa trẻ phạm một tội rất nặng, Cục cảnh sát gọi điện thoại cho mẹ nó. Mẹ nó nghe điện thoại liền nói: “Chắc chắn không phải là con tôi! Không thể nào! Con tôi không thể làm những việc như vậy”. Sau đó bà đi đến Cục cảnh sát. Khi chưa bước vào bà vẫn cứ nói: “Không thể nào! Chắc chắn là trùng tên, trùng họ đó”. Đến lúc bà mở cửa ra, nhìn thấy con của bà đang viết lời khai, bà lập tức nói: “Đều là do đám bạn xấu lôi kéo làm hư con tôi”.
Câu nói này đã phủi sạch hoàn toàn trách trách nhiệm của bà. Như vậy có đúng không? Thánh Hiền dạy chúng ta: “Làm không được thì phải xét lại chính mình”. Giả như chúng ta không có thái độ này, cuộc đời của quý vị đã phạm bao nhiêu sai lầm quý vị cũng hoàn toàn không biết. Đời người như vậy thật sự sống không có giá trị.
Tôi nói với rất nhiều bạn bè, gặp được bạn tốt hay bạn xấu có liên quan rất lớn đối với bản thân chúng ta. Chúng ta không thể tư duy theo phiền não của mình, thường ở đó lo lắng, mà phải theo lý trí, theo chân lý để đối mặt.
Trong “Kinh Dịch” có nói: “Phương dĩ loại tụ, vật dĩ quần phân”. Hiện nay hầu hết mọi người lại nói là: “Vật dĩ loại tụ, phương dĩ quần phân”. Nguyên văn là: “Phương dĩ loại tụ, vật dĩ quần phân”, nghĩa là người lương thiện sẽ ở gần với người lương thiện, người xấu sẽ thu hút bạn bè xấu. Vì vậy, khi con cái chúng ta lương thiện, xem trọng đức hạnh, tự nhiên sẽ chiêu cảm được bạn bè tốt. Vì vậy, điều quan trọng nhất, trước tiên cần phải bồi dưỡng “thiện tâm” cho con cái .
Cháu của tôi hơn ba tuổi thì mẹ cháu bắt đầu giảng giải “Đệ Tử Quy” cho cháu hiểu. Khoảng ba – bốn tuổi dẫn cháu ra bên ngoài kết bạn với những bạn nhỏ khác. Khi thấy các bạn nhỏ khác nói lời xấu với người khác, hoặc là đánh người, cháu tôi nhìn thấy liền kéo mẹ và nói: “Bạn đó không được đánh người. Bạn đó không được mắng chửi người”.
Vì sao cháu có thể nhận xét như vậy? Khi quý vị dạy “Đệ Tử Quy”, ví dụ quý vị dạy con cái hiếu thảo là đúng, là thiện, thì chúng có biết điều gì là xấu không? Chúng biết bất hiếu là không đúng. Khi quý vị dạy anh em đùm bọc, tôn kính trưởng bối thì chúng biết đó là điều thiện, chúng có biết điều gì là ác không? Là bất kính, không biết nhường nhịn. Khi chúng biết cẩn thận là rất quan trọng, khi chúng biết việc của mình thì phải tự mình làm là thiện, thì đồng thời chúng cũng biết điều gì là ác.
Khi chúng biết thương người là thiện, chúng có biết điều gì là ác không? Biết! Vì vậy, bọn trẻ sẽ phân biệt được rõ thiện và ác. Thiện ác phân minh thì chúng sẽ có được lựa chọn đúng. Vì vậy, khi trong tâm chúng có thiện niệm, thì đến những chỗ đấu tranh ồn náo đảm bảo chúng sẽ toàn thân khó chịu. Giả như hiện giờ bảo tôi đến chỗ ca múa nhạc, chắc chắn tôi rất khó thở, đầu sẽ bị đau.
Từ trường ở đó không được tốt. Bởi vì các vị giống như “vào trong nhà trồng đầy hoa Lan, ở lâu ngày rồi thì không nhận ra mùi thơm của hoa Lan nữa”. Khi quý vị đã tiếp nhận được phẩm hạnh của Thánh Hiền rồi, thì những điều mà trong lòng quý vị nghĩ hay làm đều là thiện. Nếu để quý vị trong hoàn cảnh bất thiện, quý vị lập tức cảm thấy rất khó chịu, tự nhiên sẽ “kính nhi viễn chi” (kính trọng như không gần gũi).
Phân biệt rõ thiện – ác thì chúng ta mới có sự lựa chọn. Hiện nay phụ huynh có dạy con cái như vậy hay không? Lúc còn nhỏ chúng không phân biệt rõ thiện – ác, đợi lúc học tiểu học, trung học, gặp phải một số bạn xấu, chúng lập tức bị lôi kéo ngay.

Vạn pháp do nhân duyên sinh. Một người kết giao với bạn xấu, nguyên nhân do đâu? Không phân biệt rõ thiện – ác. Duyên là gì? Duyên là bạn xấu xuất hiện, nên kết thành quả xấu. Con người xưa nay chỉ xem trọng duyên, chứ không truy tìm nguyên nhân thật sự. Trong mấy ngàn năm lịch sử, bao nhiêu bậc Thánh triết đều sống trong thời loạn nhưng họ vẫn đứng vững hiên ngang, bởi vì thước đo làm người trong lòng của họ rất rõ ràng, rất thấu đáo.
Nếu như quý vị để cho con cái nắm vững nền tảng của thiệc – ác, thì nửa cuộc đời còn lại của quý vị mới có thể bình yên vô sự. Vì vậy, những dự định trong cuộc đời của chúng ta cần phải được tính toán một cách thật chu đáo.
Học tập quý ở sự kiên trì, cho nên phương pháp học tập là “nhất môn thâm nhập, trường kỳ huân tu”. Vì vậy, việc huân tập rất quan trọng. Tôi nhìn thấy thần khí của mọi người đều rất tốt, chứng tỏ thang thuốc này uống rất tốt, sáng tối đều đọc “Đệ Tử Quy”. Nếu như khi quý vị đã học thuộc, trong bài giảng chúng tôi nêu ra những câu Kinh văn nào thì quý vị có thể ngộ ra trong phút chốc. Vì vậy, việc học thuộc lòng rất quan trọng.
Chúng tôi giảng đến: “Nơi ồn náo, chớ đến gần. Việc không đáng, quyết chớ hỏi”. Chúng tôi cũng đã phân tích, con trẻ kết giao với bạn xấu và đến những nơi chốn không tốt, nguyên nhân là do chúng không biết phán đoán được đúng – sai, thiện – ác. Nếu như muốn giải quyết tận gốc, tất nhiên phải vun bồi thật tốt nền tảng của đức hạnh từ lúc nhỏ, tự nhiên chúng sẽ không tiếp xúc với bạn bè xấu, hoặc đến nơi có hoàn cảnh tạp loạn.
Có một vị thầy giáo đi đường thường dẫn theo con của mình. Đứa bé mới một – hai tuổi. Mỗi lần đi qua những chốn ăn chơi (phố đèn đỏ), những chỗ chơi điện tử, ông đều nói với con: “Những chỗ như vậy sẽ làm con người ta ô nhiễm, sẽ làm cho con người ta học những điều xấu. Do đó, những nơi như vậy con tuyệt đối không nên vào”.
Vì từ nhỏ đã được dạy, nên khi lớn lên chúng đi ngang qua những nơi đó chúng cũng không muốn nhìn. Đây gọi là “tiên nhập vi chủ” (cái gì đến trước là chủ, điều gì được dạy từ đầu sẽ mang tính quyết định). Cho nên giáo dục thật sự phải là “dự phòng bằng cách nghiêm cấm từ lúc sự việc chưa xảy ra”.
Nhất định phải ngăn chặn từ khi chúng chưa hình thành, chưa bị ô nhiễm bởi thói xấu. Khi chúng đã hình thành những thói quen đó rồi thì rất khó sửa. Đây gọi là phương pháp phòng ngừa. Vì vậy, mức độ nhạy cảm trong giáo dục của phụ huynh cao thì mới có thể nắm được phương pháp phòng ngừa.