Đệ Tử Quy Chương I: Cha Mẹ Ghét, Cẩn Thận Bỏ (P1)
Đệ Tử Quy Chương I: Cha Mẹ Ghét, Cẩn Thận Bỏ (P1) – Cha mẹ không muốn chúng ta có thói quen xấu, chúng ta phải nhanh chóng bỏ nó đi. Nếu chúng ta kết bạn với một số người làm cho cha mẹ mỗi ngày đều lo lắng thì chúng ta nên có sự chọn lựa, bởi vì ảnh hưởng của bạn bè đối với chúng ta vô cùng lớn.
5.2 “Cha mẹ ghét, cẩn thận bỏ” – Đệ Tử Quy
Cha mẹ không muốn chúng ta có thói quen xấu, chúng ta phải nhanh chóng bỏ nó đi. Nếu chúng ta kết bạn với một số người làm cho cha mẹ mỗi ngày đều lo lắng thì chúng ta nên có sự chọn lựa, bởi vì ảnh hưởng của bạn bè đối với chúng ta vô cùng lớn. Các vị bằng hữu có lo lắng sau này con cái sẽ kết giao với bạn bè không tốt không?
Lo lắng có lợi ích hay không? Vậy phải làm sao? Phải nâng cao khả năng phán đoán của con trẻ, chúng mới biết gần gũi với người lương thiện, chúng mới biết tránh xa bạn xấu, gọi là “kính nhi viễn chi” (kính trọng nhưng không nên gần gũi). Hơn nữa, khi chúng “kính nhi viễn chi” (kính trọng nhưng không gần gũi), chúng cũng biết được “ta cố gắng phát huy tốt bản thân thì sẽ cảm động những người bạn này”.
Làm sao để con trẻ biết cách chọn lựa bạn bè? Thật sự chúng ta đã và đang học, phải xem từ đâu để biết một người có đức hạnh hay không? Xem từ “hiếu đạo”. Để biết một người có đáng để giao tiếp hay không, chỉ cần các vị nhận xét họ thực hành “Đệ Tử Quy” được bao nhiêu? Vì vậy, tôi nói với bạn bè rằng “Đệ Tử Quy” là kính chiếu yêu.
Các vị muốn chọn bạn bè hay chọn người bạn đời, dùng “Đệ Tử Quy” chiếu một chút thì lập tức biết được. “Đệ Tử Quy” là kính chiếu yêu, “Đệ Tử Quy” cũng là kính hiển Thánh. Các vị thấy được người bạn này làm được rất nhiều điều trong “Đệ Tử Quy”, thì nên kết giao bạn bè suốt đời.
“Cha mẹ ghét” là chúng ta nhìn từ thói quen mà nói.
Người Do Thái có một câu chuyện. Có ba phạm nhân cùng bị giam trong một nhà tù. Giám ngục rất nhân từ, thấy họ đã phạm sai lầm cũng dùng Tứ Nhiếp Pháp đối xử với họ, nhiều lần mời họ dùng cơm, tặng quà cho họ. Ông nói với họ: “Ba người các anh vào đây phải bị giam ba năm, các anh có nguyện vọng gì không? Nếu tôi làm được thì tôi sẽ giúp các anh”.
Người thứ nhất là người Mỹ, anh ta không cần suy nghĩ mà nói: “Cho tôi bao thuốc lá”. Giám ngục nói: “Được, không thành vấn đề”, đưa bao thuốc cho anh rồi đóng cửa ngục lại.
Người thứ hai là người Ý. Các vị bằng hữu có ấn tượng thế nào về người Ý? Các vị không ai quen biết người Ý sao? Họ rất lãng mạn, rất nghệ thuật có đúng không? Nghe hay như vậy nhưng nói thật ra là háo sắc. Anh ta suy nghĩ rồi nói: “Tôi cần một cô gái”. Giám ngục nói: “Được, tôi giúp được”, rồi nhốt anh ta lại.
Người thứ ba là người Do Thái. Người Do Thái rất giỏi việc buôn bán. Anh ta nói: “Cuộc đời của tôi đã sai lầm rồi, nên phải cố gắng ghi nhớ lời dạy bảo, ông có thể cho tôi một chiếc điện thoại để liên lạc với bên ngoài hay không?”. Giám ngục nói: “Được, không thành vấn đề”, liền tặng cho anh ta chiếc điện thoại.
Ba năm sau, cửa ngục của ba phạm nhân này mở ra. Cửa ngục vừa mở thì người Mỹ xông ra: “Quẹt diêm đâu? Quẹt diêm đâu? Quẹt diêm của tôi đâu?”. Trong ba năm đó anh ta nghĩ điều gì? Mỗi ngày ngồi đó run rẩy, sao mà quên xin quẹt diêm vậy! Thời gian ba năm của anh ta tiêu hao vào đâu? Tiêu hao ở thói quen xấu này. Giả như một người hình thành thói quen xấu, thì cả cuộc đời này họ không thể làm chủ được, họ đều bị thói quen xấu lôi kéo. Người như vậy có nhiều không? Nhiều.
Làm sao để cho cuộc đời của một người không bị những thói quen xấu này lôi kéo? Phải dạy tốt từ lúc nhỏ. Từ nhỏ phải có chí hướng, không nên chơi bời lêu lổng. Người Mỹ này có thói quen xấu hút thuốc, nếu không hút thuốc thì rất khó chịu. Chúng ta không nên cười người Mỹ, thật sự chúng ta cũng đang có một số thói quen xấu, nếu mỗi ngày không làm thì rất đau khổ. Là những việc gì vậy?
Thí dụ như việc xem phim dài tập. Mỗi lần xem xong thì nói: “Diễn sao mà tẻ nhạt như vậy, thật sự là loạn hết rồi”, nhưng hôm sau thì vẫn ngoan ngoãn ngồi đó xem tiếp. Xem phim đều là xem cuộc đời của người khác, mỗi ngày hao tốn thời gian nhiều như vậy nhưng có giúp đỡ được gì cho cuộc đời của mình hay không? Không có. Mỗi một ngày trôi qua, việc cần làm thì không làm, khi muốn làm thì không còn cơ hội nữa.
Lúc sinh thời, Khổng Lão Phu Tử từng có lần đứng bên bờ sông nói một câu: “Chảy đi hoài như thế kia, ngày đêm không ngừng”. Các vị xem, Khổng Lão Phu Tử nhìn nước chảy lập tức nghĩ đến thời gian giống như nước chảy, một đi không trở lại. Vì vậy, chúng ta không nên để cho tính mạng của chúng ta hao tốn vô ích vào những việc không có lợi ích cho bản thân.
Thói quen của người thứ hai là háo sắc. Tôi từng nói với học sinh trung học: “Háo sắc là thói quen không tốt, các em có thể nhận thức được không?”. Các em trả lời: “Có thể, bởi vì trên đầu của chữ sắc là một con dao”. Người xưa tạo chữ rất lợi hại phải không? Rất lợi hại. Trên đầu chữ “sắc” là một con dao. Con dao này sẽ như thế nào? Sẽ phá hủy cuộc đời của chúng ta, sẽ phá hủy hạnh phúc gia đình của chúng ta, cũng có thể phá hủy sự hưng thịnh của một quốc gia. Có đúng không?
Các vị xem thời nhà Đường. Đường Huyền Tông khi chưa gặp Dương Quý Phi, ông là “Khai Nguyên Chi Trị”, rất tận tâm tận lực trị vì quốc gia. Sau khi gặp Dương Quý Phi thì như thế nào? “An Sử Chi Loạn”. Các vị bằng hữu! Sự suy bại của triều nhà Đường, ai là người phải chịu trách nhiệm lớn nhất? Nam giới đều nói là Dương Quý Phi, phụ nữ lại nói là Đường Huyền Tông, nhưng chân lý thì chỉ có một, đó là “sắc không mê hoặc người, mà do người tự mê”.
Vì vậy, căn bản vẫn là do Đường Huyền Tông đúng không? Giả như Đường Thái Tông vẫn còn thì Dương Quý Phi có đến cũng chẳng có tác dụng gì, bởi vì ông luôn luôn xem trọng giang sơn xã tắc. Vì vậy, đời người gặp phải rất nhiều vấn đề không nên đẩy trách nhiệm, mà phải tự mình phản tỉnh, như vậy mới tìm ra nguyên nhân thật sự.
Người Ý này rất háo sắc, cánh cửa mở, ông vẫn chưa bước ra ngoài thì đã nghe được âm thanh gì? Là tiếng của trẻ con. Rất nhiều học sinh trung học nghe xong đều cười ha ha…. Tôi liền hỏi các em: “Người Ý thê thảm hơn hay là người Mỹ thê thảm hơn?”. Cả hai đều thê thảm! Một em nữ sinh trả lời: “Người Ý thê thảm hơn”.
Em nói: “Bởi vì khi anh ta ra tù, không chỉ phải lo cho cuộc sống của bản thân mình mà còn phải lo cho mấy đứa con nữa”. Xin hỏi anh ta có thể lo nổi không? Tôi tin các em đoán chắc được câu trả lời. Bởi vì anh ta sống buông thả, không gánh nổi trách nhiệm của mình.
Thông qua câu chuyện này, tôi nói với học trò: “Khi tìm đối tượng thì phải tìm đối tượng như thế nào?”. Tìm người có trách nhiệm. Tôi đi đến chỗ một em học sinh hàng ngày không siêng năng quét dọn, không làm bài tập, tôi bảo em: “Em hãy đứng lên. Em không nên kết hôn”. Em đó giật mình không biết tôi đang nói cái gì.
Tôi nói: “Ngay cả bản thân em cũng không tự chăm sóc tốt, cũng không có trách nhiệm với bản thân mình, em không đủ tư cách để kết hôn. Kết hôn sẽ hại thế hệ sau. Không thể chăm sóc được bản thân mình thì không nên kết hôn”. Em này sẽ nhớ trong bao lâu? Tuy tôi đang trách móc em học sinh này, nhưng thật sự là nói cho ai nghe? Cho cả lớp nghe. Các em nữ sẽ lưu lại những ấn tượng gì? Khi tìm đối tượng phải tìm người có trách nhiệm mới có thể nương tựa được.
Những bạn nam khác cũng sẽ phản tỉnh: “Mình có ý thức trách nhiệm chưa?”. Vì vậy, rất nhiều vắc xin phòng ngừa phải được tiêm từ rất sớm, không nên đợi đến lúc thói hư tật xấu đã ngấm sâu vào các em rồi thì mới chích, lúc đó thì không còn kịp nữa. Đây là thói quen xấu của người thứ hai, chúng ta phải trị tận gốc.
Người thứ ba là người Do Thái. Khi ông bước ra thì cung kính đến trước mặt của giám ngục cúi đầu thật sâu, nói: “Cảm ơn ông đã cho tôi chiếc điện thoại này. Ba năm nay, thông qua chiếc điện thoại, tôi có được rất nhiều thông tin và đầu tư thêm ở bên ngoài, cho nên hiện giờ tôi đã có một khối tài sản, cuộc đời sau này tôi sẽ sống tốt”.
Ba người lựa chọn ba điều không giống nhau, nên tạo ra vận mệnh khác nhau. Chúng ta tuyệt đối không mong muốn con cái vì những thói quen xấu mà làm cho cuộc đời của chúng bị đọa lạc, vì vậy từ nhỏ chúng ta nên trị tận gốc những thói quen xấu của chúng.
Còn có một thói quen cũng sẽ hại bản thân chúng, sẽ gây ra tan nhà nát cửa, đó là cờ bạc. Giả như một nam sinh thích cờ bạc, thì tuyệt đối không kết giao với nam sinh này vì rất nguy hiểm. Bởi vì em đó không cách nào kìm chế được, thậm chí đem tài sản của tổ tiên tiêu hao vào cờ bạc.
