Đệ Tử Quy (P15): Muốn Trẻ Hiếu Thuận Thì Cha Mẹ Phải Có Đạo Nghĩa

Đệ Tử Quy (P15): Muốn Trẻ Hiếu Thuận Thì Cha Mẹ Phải Có Đạo Nghĩa – Đối với con cái phải có “đạo nghĩa”, nhất định phải dạy tốt trẻ nhỏ, đó là bổn phận và trách nhiệm của người làm cha mẹ.

15. Muốn con trẻ hiếu thuận thì cha mẹ phải có tình nghĩa, đạo nghĩa – Đệ Tử Quy

Tiếp theo, việc dạy con thì giữa vợ chồng phải có cùng chung nhận thức. Giáo dục đương nhiên chủ yếu phải “lấy mình làm gương”. Cho nên người xưa nói: “Tam tòng tứ đức”, “phu nghĩa phụ thính”, chính là người làm chồng phải có ân nghĩa, phải có tình nghĩa, phải có đạo nghĩa. Phải làm đến ân nghĩa, tình nghĩa, đạo nghĩa thì mới có thể làm tấm gương tốt cho con cái, con cái sẽ hiểu được phải hiếu thuận cha mẹ.

Đối với vợ, người chồng phải có tình nghĩa. Người vợ cùng với chúng ta gánh vác nặng nhọc, cùng lo liệu gia đình là việc rất không dễ dàng, cho nên mỗi giờ, mỗi phút người chồng phải nhớ lấy cái ân tình này của vợ. Người vợ có một ân tình mà cả đời này chúng ta báo đáp cũng không hết, đó chính là giúp chúng ta nối dõi tông đường. Cái sứ mạng này rất nặng. Nếu không thì chúng ta tự mình có thể làm được không?

Không thể làm được, không người nào có thể thay thế được, chúng ta phải cảm ân vợ. Vì vậy, người làm chồng mỗi lần nghĩ đến vợ chính là nghĩ ta có một người vợ giúp ta nối dõi tông đường. Khi chúng ta lúc nào cũng đem cái ân đức này để ở trong lòng, vợ chồng ở với nhau không thể nào không tốt.

Sau đó đối với con cái phải có “đạo nghĩa”, nhất định phải dạy tốt trẻ nhỏ, đó là bổn phận và trách nhiệm của người làm cha mẹ.

Người vợ phải có tứ đức: Đức – Ngôn – Công – Dung

Thứ nhất là “vợ đức”

Người vợ phải có đức hạnh. Nếu như người vợ không có đức hạnh, khi gả đến nhà người thì sẽ làm cho nhà người ta gà chó cũng không yên. Vốn dĩ trong nhà họ không có việc gì, khi gả vào nhà thì rối tung cả lên. Cho nên “đức hạnh” rất quan trọng. Con ruột hiếu không bằng con dâu hiếu, vì vậy thời xưa có nói đến: “Cưới được một người vợ tốt, gia tộc có thể hưng vượng ba đời”. Vậy nếu cưới một người vợ không tốt thì gia đình sẽ bại đến ba đời.

Do đó, cưới vợ tiêu chuẩn thứ nhất là gì? Là đức hạnh. Cưới vợ phải cưới người có đức hạnh. Hiện tại nam thanh niên nhận biết được điều này không nhiều. Vì vậy, chúng ta phải giáo dục con cái là sau này tìm đối tượng phải chú trọng “đức hạnh”, phải có “vợ đức”. Người “vợ đức” này, trong tự nhiên hành vi, lời nói của người mẹ liền sẽ có sự ảnh hưởng thầm lặng lên trẻ nhỏ.

Mẹ của tôi thường hay nói với cha tôi là: “Tấm lòng của ông quá mềm yếu!”, sau đó lại nói tiếp là: “Hết thảy các người đều như vậy!”. Vốn dĩ là đang nói cha tôi, sau đó cả nhà thảy đều bị bà nói hết. Tôi muốn nói thêm một câu: “Chẳng phải mẹ cũng như vậy sao!”. Tôi nhớ lại lúc nhỏ có lần đi xe taxi về quê ngoại, kỹ năng lái xe của người lái xe taxi không được tốt, khi lái vào một con đường nhỏ thì một bánh xe bị lọt xuống mương nước.

Khi xe rơi xuống thì ống xả chạm nước mương nên nó bị lỏng, nửa đoạn đường sau đó cái ống xả cứ kêu lên: “Khọt! Khọt! Khọt! Khọt!”, cứ như vậy mà đến nhà bà ngoại tôi. Kết quả là khi mẹ tôi lấy tiền trả tiền xe cho ông ấy thì đặc biệt lấy ra 500 đồng đưa cho ông ấy. Vào lúc đó tôi còn nhỏ, khi mẹ lấy tiền ra trả cho người lái taxi, mẹ tôi có nói với tôi là bà đang làm việc gì hay không? Bà không nói, thậm chí bà còn không biết con trai bà đang đứng nhìn.

Thế nhưng trong đầu óc của tôi xuất hiện ra mấy câu văn tự, đó là mẹ tôi cảm thấy họ là người lao nhọc, kiếm tiền rất không dễ dàng, phí dùng để sửa xe này nhất định sẽ tạo thành gánh nặng cho gia đình ông ấy. Đời sống chúng ta tương đối dư dả thì giúp đỡ cho ông ấy một chút.

Hành động của mẹ tôi khiến cho tôi rất cảm động. Cho nên từng lời nói, việc làm của người mẹ đều có sự ảnh hưởng thầm lặng lên con trẻ. Sau này trong lúc tôi giảng bài, đột nhiên hồi tưởng lại, tôi gọi điện thoại nói cho mẹ tôi nghe việc này. Mẹ tôi thế nào vậy? Mẹ tôi sớm đã quên mất việc này rồi. Thậm chí cơ bản mẹ không hề biết con trẻ đang học tập, cũng đang cảm động. Như vậy, người “vợ đức” thật sự là ngay trong từng lời nói, việc làm đều đang ảnh hưởng đến con cái.

Thứ hai là “vợ ngôn”

Lời nói của người mẹ khi nào bắt đầu ảnh hưởng đến trẻ nhỏ vậy? Ngay khi thai giáo. Lời nói của người mẹ nếu như rất dịu dàng, trẻ nhỏ ở trong thai sẽ cảm nhận rất dễ chịu. Nếu như người mẹ ồn ào, lớn tiếng, nói chuyện rất khó nghe, đứa trẻ này sẽ học tập ngay từ trong thai. Có khi chúng ta đến nhà một số bạn bè thì cảm thấy người trong nhà họ nói chuyện giống như là đang gây lộn, đều là rất lớn tiếng.

Đó chính là một thói quen. Khi chúng ta nói quá lớn tiếng, nói lời khó nghe, con cái của chúng ta cũng đang học tập. Nếu như lời nói của chúng ta rất ôn hòa, lời nói có thể bao dung người khác, con cái liền sẽ học được tốt.

Tôi nhớ lại, cha mẹ tôi từ trước đến giờ chưa từng ở trước mặt con cái nói một người bạn nào đó của họ không tốt. Việc này rất quan trọng. Ngay khi người làm cha mẹ ở trước mặt con cái nói người này không tốt, người kia rất không tốt, xin hỏi: Con cái của họ học được cái gì? Học được nơi nơi xem thấy người khác không tốt, chỗ chỗ phê bình, sẽ rất ngạo mạn. Vì vậy, lời nói của chúng ta cũng phải nên cẩn trọng.

Thứ ba là “vợ công”

Thời xưa phụ nữ biết may quần áo, biết làm rất nhiều việc nhà, đây gọi là “vợ công”. Tuy nhiên, tình hình hiện nay, phụ nữ còn cần phải dệt áo len để làm gì nữa không? Việc này tương đối không cần thiết, bởi vì hiện tại xí nghiệp dệt may đều là tương đối phát triển. Tình hình của gia đình thời xưa và thời nay không như nhau. Thế nhưng một người mẹ muốn cho gia đình duy trì được tốt vẫn cần phải có rất nhiều năng lực tốt.

Thí dụ nói trong nhà thì phải chỉnh lý cho sạch sẽ. Trẻ nhỏ ở ngay trong hoàn cảnh sạch sẽ, chỉnh tề mà lớn lên, chúng trong vô hình trung sẽ cảm thấy đồ đạc thì phải được lau sạch sẽ, đồ vật thì phải để ngay ngắn. Nếu như chúng xem thấy đồ đạc lộn xộn, chúng sẽ bất giác tự mình ra tay dọn dẹp.

Ngoài việc sắp xếp công việc gia đình ra, người vợ còn phải có thể nấu được một số món ăn ngon. Bởi vì nếu như con cái và chồng đều ra bên ngoài ăn thì sẽ có kết quả gì? Ăn cơm ở bên ngoài thì không khí gia đình không còn hòa thuận, người nhà rất ít ngồi chung với nhau. Hơn nữa, thức ăn ở bên ngoài vừa nhiều dầu, vừa mặn.

Cho nên hiện tại bệnh tật gì là nhiều nhất? Bệnh cao huyết áp. Người bệnh cao huyết áp đi trị bệnh thì phải ngồi xếp hàng chờ đến nửa ngày. Hiện tại người bị trúng phong (đột qụy), người bị nhồi máu cơ tim đặc biệt nhiều.

Trong nhà nếu như thường hay nấu những món ăn thanh đạm thì sẽ làm cho người trong nhà đều rất vui, đều trở về nhà ăn. Tôi nhớ lại lúc nhỏ, còn có một câu khẩu hiệu rất hay gọi là “cha hãy về nhà ăn cơm tối”, như vậy thì không khí gia đình sẽ rất tốt.

Thứ tư là “vợ dung”

Đây là nói dung mạo của người phụ nữ. Đương nhiên không phải nói “vợ dung” là trang điểm lên giống như ngày kết hôn. “Vợ dung” là biểu thị rất đoan trang, rất giản dị, không phải sinh con xong thì không để ý gì đến mình. Rất nhiều cô gái khi sinh con xong, cảm thấy ta nhất định giống như một bà già rồi, cho nên không cần phải chải chuốt.

Rất có thể ông chồng vừa bước vào cửa thì giật thót cả người, “á” lên một tiếng rồi lập tức chạy ra. Như vậy thì không tốt. Người vợ phải làm cho chồng nhìn thấy vừa lòng, đẹp mắt. Hơn nữa, quý vị nghi dung đoan trang thì sẽ cho con cái một tấm gương tốt. Chúng ta phải nhìn được xa. Vì vậy, “vợ dung” cũng là rất quan trọng.

 Người chồng phải có tứ đức: Đức – Ngôn – Công – Dung

Thứ nhất là “chồng đức”

Khi vợ chồng đều có thể đoan chính ngôn hạnh, phẩm hạnh của chính mình, thì nhất định sẽ giáo dục tốt con cái. Hiện tại nói nam nữ bình đẳng, cho nên “bốn đức” này người nữ cần, người nam cũng cần. Chồng cũng phải có “đức”.

Thứ hai là “chồng ngôn”

Lời nói của chồng cũng phải nhẹ nhàng, ý tứ. Ngôn ngữ cũng phải thường hay “miệng nở hoa sen”, làm gương tốt cho con cái.

Thứ ba là “chồng công”

Người nam không có bản lĩnh thì không được, làm sao có thể duy trì gia đình.

Thứ tư là“chồng dung”

Quý vị làm cha ở trong nhà mà ăn mặc lôi thôi hoặc là khi ngồi mà gác chân trên bàn thì sẽ ảnh hưởng không tốt cho con cái. Đây cũng là “chồng dung”. Do đó, chúng ta phải mỗi giờ, mỗi phút nhắc nhở chính mình, cho con cái tấm gương tốt. Lấy mình làm gương là rất quan trọng.

Hết phần 15. Xin xem tiếp phần 16