Đệ Tử Quy (P14): Tinh Thần, Vật Chất – Hai Vấn Đề Chủ Chốt Trong Gia Đình
Contents
Đệ Tử Quy (P14): Tinh Thần, Vật Chất – Hai Vấn Đề Chủ Chốt Trong Gia Đình: Đời sống nghèo khổ, đời sống thiếu thốn làm cho người càng có chí khí, càng có hiếu tâm. Cho nên chúng ta phải cảm ơn nghèo khổ.
14. Hai vấn đề chủ chốt trong gia đình, đó là đời sống vật chất và đời sống tinh thần
Việc lớn thứ nhất trong gia đình là phải dạy tốt con cái
Việc lớn thứ nhất trong gia đình là phải dạy tốt con cái, nên có câu: “Chí yếu mạc như giáo tử” (không có việc gì quan trọng hơn việc dạy con). Chúng ta cùng nhau suy xét: Nếu như vợ chồng đều có địa vị xã hội rất tốt, cũng rất có tiền của, thế nhưng con cái mỗi ngày ở bên ngoài chơi bời lêu lổng thì nửa đời sau của họ có tốt hay không? Không thể nào. Không chỉ là gia đình phải dạy tốt con cái, mà đế vương của mấy ngàn năm trước cũng nhận thức được rằng việc dạy dỗ tốt đời sau là rất quan trọng. Do đó, khi họ đăng cơ thì việc quan trọng nhất là lập Thái Tử. Họ cũng hi vọng triều đại của họ có thể thịnh trị dài lâu. Mà Thái Tử chính/chánh thì thiên hạ mới có thể chính/chánh. Cho nên họ đều tìm vị thầy tốt nhất trong nước để dạy bảo con cái của họ.
Khi vợ chồng có được nhận thức giống nhau như vậy thì sẽ phối hợp rất tốt. Vì vậy, trong quan hệ ngũ luân, quan hệ vợ chồng gọi là: “Phu phụ hữu biệt” (sự khác biệt về trách nhiệm của vợ chồng). “Phu phụ” là đạo, “hữu biệt” là đức. Khác biệt ở chỗ nào? Khác biệt ở trách nhiệm. Vào thời xưa, nam quản việc bên ngoài, nữ quản việc trong nhà. Bởi vì gia đình có hai việc quan trọng: Việc thứ nhất là đời sống vật chất, việc thứ hai là đời sống tinh thần. Cho nên nam ở bên ngoài giải quyết các vấn đề đời sống, vấn đề kinh tế; nữ thì ở trong nhà lo đời sống tinh thần, giáo dục tốt con cái.
Hiện tại rất nhiều vợ chồng đều cùng nhau ra ngoài đi làm. Giáo dục con cái để cho bảo mẫu, thầy cô giáo, người giúp việc. Rất nhiều trường hợp như vậy. Do vậy, hiện tại có một danh từ mới gọi là “đại diện cha mẹ”. Như vừa rồi mới nói, rất nhiều người sau khi hết giờ đều đưa con đến gửi ở nhà giữ trẻ hoặc mời đại diện cha mẹ gì đó, hiện tượng nhờ ông bà trông cháu cũng rất nhiều. Còn có một đại diện cha mẹ được rất nhiều phụ huynh mời đến đó là truyền hình, hiện tại còn có cả vi tính.
Thưa quý vị, khi chúng ta kiếm được rất nhiều tiền, số tiền này có phải chúng ta luôn có thể giữ được bên mình hay không? Chúng ta cần hiểu rõ, có năm nhà muốn lấy tiền tài của chúng ta. Đó là thủy tai muốn tiền của chúng ta, hỏa tai muốn tiền của chúng ta, tham quan ô lại muốn tiền của chúng ta, ăn trộm, ăn cướp muốn tiền của chúng ta. Bốn loại này vẫn không đủ sức mạnh, cái sau cùng là lợi hại nhất, gọi là con cháu chẳng ra gì. Mình kiếm được tiền rất khổ cực, con cháu tiêu xài rất thoải mái. Nếu như quý vị ở bên này kiếm tiền, ở bên kia thì tiền rò rỉ đi ra, vậy thì không thể giữ được. Vì vậy, khi chúng ta dùng “đại diện cha mẹ” dạy trẻ nhỏ, đến sau cùng con cái không hiểu chuyện, quý vị có thể cả đời đều phải lo lắng, có thể sẽ bị chứng trầm cảm. Việc này sẽ rất nguy hiểm.
Hậu quả của lớp bồi dưỡng học thêm
Chúng ta hãy xem một số lớp giữ trẻ. Tôi đã từng đi sâu suy nghĩ một vấn đề, cũng đã quan sát. Trong mười em học trò đứng đầu của lớp, khoảng một nửa có đi học thêm, một nửa thì không đi học thêm. Một nửa em có đi học thêm đó, tôi quan sát thấy chúng tương đối không chuyên tâm học tập. Bởi vì nếu như hôm nay lên lớp mà chúng đã được học qua bài ở lớp học thêm rồi, thì chúng sẽ vỗ vai bạn học bên cạnh và nói: “Bài này mình đã học qua rồi, bài kia mình cũng đã học qua rồi”. Do đó, khi học trên lớp chính thức chúng không có chuyên tâm. Thật đáng lo!
Cầu học vấn quan trọng nhất chính là phải chuyên tâm chú ý. Khi chúng vừa bắt đầu có thái độ khinh mạn đối với việc cầu học thì tướng thất bại đã lộ ra rồi. Bài học đã học trước rồi thì chúng sẽ không còn chuyên tâm nữa. Nếu hôm nào lên lớp dạy bài mà chúng chưa học, chúng sẽ nghĩ thầy giáo lớp học thêm sẽ dạy cho. Tôi còn phát hiện ra rằng đêm trước khi đi thi, chúng đều sẽ ôm lấy mấy tờ giấy ra sức mà học, đó là những tờ giấy do thầy giáo lớp học thêm giúp chúng tổng kết những bài quan trọng. Chúng đi học thì ai giúp chúng học? Đều là những thầy giáo này. Tôi thấy chúng rất nỗ lực học thuộc. Sau khi thi xong rồi thì chúng lập tức nói: “Ồ! Giải thoát rồi!”. Tôi liền nghĩ chỉ cần hai – ba ngày là chúng sẽ quên hết sạch những tri thức này, không còn nhớ gì cả.
Còn những học trò khác trong số mười em đứng đầu không đi học thêm, không có phần đề cương này, thì cùng bắt cặp với nhau: “Nào! Ta cùng nhau chỉnh lý một số trọng điểm. Tôi hỏi bạn, bạn cũng hỏi tôi, xem tôi có biết hay không?”. Những học trò này đều cố gắng tự mình đánh dấu trọng điểm. Ngay trong quá trình chúng đánh dấu phần trọng điểm, chúng đã đang từng li, từng tí tích lũy năng lực học tập của chúng rồi. Có rất nhiều người suy nghĩ sai lầm, cho rằng chỉ cần tốn tiền thì sẽ có hiệu quả. Đã tốn tiền rồi nhưng cũng không cẩn trọng kiểm tra xem là trẻ nhỏ có thật sự học được hay không. Như vậy, việc thứ nhất là hiệu quả của lớp bồi dưỡng học thêm, chúng ta cần phải suy nghĩ.
Tác hại khi có người giúp việc
Việc thứ hai là người giúp việc trong gia đình. Phần nhiều người giúp việc ngay đến tiếng phổ thông cũng nói không được rõ ràng, cho nên năng lực ngữ văn và ngôn ngữ của thế hệ sau càng ngày càng thấp. Năng lực của môn ngữ văn là nền tảng của tất cả các môn học khác. Không học tốt được ngữ văn thì học các môn học khác đều sẽ rất khó khăn. Không chỉ có vấn đề về mặt ngữ văn, mà khi người giúp việc chăm sóc trẻ nhỏ, họ thường dùng thái độ như thế nào? Có phải là thái độ của cha mẹ không? Không phải. Họ xem trẻ nhỏ như là ông chủ, là hoàng đế để mà hầu hạ. Có rất nhiều người giúp việc đưa trẻ nhỏ đi ra ngoài, khi ra đến cửa thì trẻ nhỏ ngồi xuống một cái ghế nhỏ, hai chân duỗi ra, người làm giúp chúng mang vớ, mang giày. Vì vậy, năng lực đời sống của trẻ rất thấp.
Con cái như vậy, nếu như việc kinh doanh của quý vị bị thất bại thì chúng có thể sẽ chết đói. Giàu sang không thể giữ được dài lâu. Quý vị phải suy nghĩ đến việc khi trong nhà không có tiền của nhiều thì trẻ nhỏ có năng lực sinh sống độc lập hay không. Chúng ta phải có kế hoạch lâu dài. Cũng có báo cáo nói về những trẻ em ở trong những gia đình có người hầu hạ, khi đi đến trường học, thầy giáo sắp xếp chúng công tác quét dọn, chúng đàm phán với thầy giáo: “Thầy ơi! Em trả thầy tiền, thầy làm giúp em”. Trong giá trị quan của chúng, tiền có thể giúp làm tất cả mọi việc. Như vậy, người giúp việc không cách gì dùng thái độ của cha mẹ để dạy dỗ con cái của quý vị.
Hậu quả khi ông bà trông giữ cháu
Có rất nhiều trưởng bối khi làm cha mẹ thì rất có lý trí, nhưng khi làm ông nội, bà nội rồi thì: “Đứa cháu nội này vì sao mà đáng yêu đến như vậy!”, yêu chiều cháu hết mực. Như mẹ của tôi, khi bà dạy chúng tôi thì rất có nguyên tắc, rất có khuôn phép. Tôi còn nhớ được có một lần, tôi có một yêu cầu không hợp lý đối với mẹ. Mẹ tôi lấy một quyển sách ra đọc và không để ý đến tôi. Tôi liền nằm trên đất bắt đầu lăn lộn, nhất định muốn bà phải đáp ứng yêu cầu của tôi. Kết quả là mẹ tôi không hề để ý đến tôi, tiếp tục xem sách của bà. Sau đó tôi cảm thấy lăn lộn trên đất rất mệt, cũng biết được dùng tình cảm không thể đạt được mục đích, mẹ tôi không dễ dàng bị uy hiếp, tôi chính mình liền ngoan ngoãn bò dậy đi. Quý vị xem, ký ức của tôi rất sâu sắc. Cho nên giáo dục trẻ nhỏ nhất định phải có nguyên tắc rất chuẩn xác, không thể để cho trẻ nhỏ muốn gì được nấy. Yêu chúng quá làm cho chúng hư.
Quý vị xem, mẹ tôi dạy tôi tốt đến như vậy, nhưng khi có cháu ngoại thì bà lại nuông chiều, thường hay nói với tôi là: “Con không nên nghiêm khắc đối với cháu như vậy!”. Tôi cũng không nói gì. Sau đó khoảng nửa năm, bà liền nói với tôi: “Con nghiêm khắc là đúng!”, bởi vì đứa cháu ngoại này đã trèo cả lên trên đầu của bà. Bởi vậy, để ông bà trông cháu thì hiệu quả đều không tốt, ông bà sẽ nuông chiều cháu. Con cái vẫn là chính mình dạy bảo thì tương đối bảo đảm.
Tác hại của truyền hình và vi tính
Truyền hình và vi tính càng không cần phải nói, cái học được đều là tham – sân – si – mạn. Chúng ta xem thấy được rất nhiều trẻ nhỏ có lời nói đều là ngạo mạn vô lối, rất thô tục. Việc này có khi không phải học được từ cha mẹ mà đều là học từ truyền hình và vi tính. Truyền hình và vi tính là một loại thôi miên hiệu quả. Quý vị có phát hiện thấy người xem truyền hình dường như hoàn toàn cách biệt với thế gian hay không? Người bên cạnh có gọi thế nào cũng không ích gì. Vì sao vậy? Bởi vì sóng từ và sóng bức xạ của truyền hình sẽ làm cho não của quý vị giống như đang ở trong một căn phòng hoàn toàn cách ly với thế giới bên ngoài trong suốt 96 giờ đồng hồ vậy. Do đó, xem truyền hình càng nhiều thì sẽ càng không biết suy nghĩ. Quý vị xem, tại vì sao rất nhiều sản phẩm đắt tiền đều muốn quảng cáo trên truyền hình, đều tốn một khoản tiền rất lớn để quảng cáo? Bởi vì người xem truyền hình thì không có lý trí, xem thấy kem SK-II khi thoa lên lập tức sẽ bóng đẹp, nhìn vào sẽ mê người, liền lập tức đi mua. Truyền hình đối với não của trẻ nhỏ có ảnh hưởng sâu xa. Việc này đều đã có chứng minh của khoa học.
Trên trang mạng (website) “Đại Phương Quảng” chúng ta có một bài báo gọi là: “Những đứa trẻ do truyền hình nuôi lớn”, mọi người có thể xem thử. Khoa học đã nghiên cứu ra, truyền hình có sức ảnh hưởng rất không tốt đối với trẻ nhỏ.
Vì thế, chúng ta hiểu rõ được rằng giáo dục con cái vẫn phải dựa vào chính mình mới có thể chắc chắn được, bởi vì sự trưởng thành của trẻ nhỏ không thể nào lặp lại được lần thứ hai. Bây giờ có người bảo là quý vị phải tự mình dạy bảo con cái, quý vị có làm được hay không? Quý vị nói: “Thầy Thái ơi! Nhân tại giang hồ, thân bất do kỷ” (sống trong thế gian, có những việc không thể thuận theo ý của mình được). Quý vị nói ra tôi đều thừa nhận.
Vấn đề kinh tế trong gia đình
Chúng ta hãy suy nghĩ vấn đề thứ nhất, chính là vấn đề kinh tế. Người thông thường đều sẽ cảm thấy, hai người nếu không cùng nhau kiếm tiền thì sẽ đói chết. Quý vị thấy chúng ta đều có rất nhiều lập trường giả thuyết. Ở vào thời đại của ông tôi, chỉ có chồng ra ngoài kiếm tiền, hơn nữa còn sinh ra bảy, tám người con. Họ có chết đói không? Không có. Hiện tại chúng ta mới nuôi có một đứa mà phải hai người kiếm tiền, lại sợ chết đói. Vấn đề ở chỗ nào? Vấn đề ở chỗ không nắm được thái độ trị gia rất then chốt là “cần kiệm”. “Kiệm vi trị gia căn” (kiệm là gốc trị gia), chỉ cần “cần kiệm”, không tiêu xài hoang phí, thì một người kiếm tiền đã đủ cho người trong nhà dùng rồi. Hơn nữa, một người kiếm tiền, người trong nhà dùng sẽ rất cần kiệm, từ nhỏ đã cho trẻ nhỏ thái độ rất cần kiệm. Quý vị giúp cho trẻ nhỏ có thái độ vững vàng, thì chúng sẽ không trở thành nô lệ của vật chất.
Phần trước chúng ta nói đến trong gia đình có hai vấn đề chủ chốt rất quan trọng: Một vấn đề là kinh tế, chính là đời sống vật chất; vấn đề còn lại là đời sống tinh thần, về phương diện dạy con. Tình hình gia đình hiện nay đều là vợ chồng cùng nhau kiếm tiền. Phần lớn trẻ nhỏ đều được gửi vào nhà trẻ, hoặc giao cho người giúp việc, hoặc giao cho ông bà nội giữ cháu. Trí tuệ của nhân sinh từ chỗ nào mà nhìn thấy? Từ trong lấy – bỏ mà thấy ra được. Có xả mới có đắc. Bớt kiếm tiền lại, giáo dục con cái nhiều hơn hay là quý vị muốn kiếm được nhiều tiền rồi lơ là giáo dục trẻ nhỏ? Kết quả có được nhất định sẽ không như nhau.
Chúng ta so sánh người đời trước, người năm mươi – sáu mươi tuổi so với người chúng ta hiện tại hai mươi – ba mươi tuổi thì sẽ thấy sự khác nhau. Người thời trước rất có lòng trách nhiệm, rất hiếu thuận cha mẹ. Còn đời này của chúng ta thì sao?
Quý vị thân mến! Xin mọi người đừng khách sáo! Xin hãy nói thẳng ra! Người thời nay có thái độ đời sống giống người thời trước hay không? Là tiến bộ hay là suy thoái? Suy thoái. Đời trước có tiền hay là người đời này chúng ta có tiền? Người đời này chúng ta có tiền. Vì sao có tiền mà thái độ nhân sinh lại suy thoái? Như vậy thì có tiền không nhất định sẽ giải quyết được vấn đề.
Thời đại của cha tôi, trên cơ bản đều rất nghèo. Bởi vì rất nghèo, cho nên mọi người đặc biệt tiết kiệm. Nhớ lại lúc nhỏ, mỗi khi ăn cơm, đồ ăn còn thừa đều là cha và mẹ gắp ăn. Bởi vì họ đều đã rất quen tiết kiệm rồi, không thể lãng phí thức ăn. Cuộc sống tương đối tiết kiệm thì thứ nhất tạo thành thói quen tiết kiệm, thứ hai là đời sống càng khó khăn thì con người càng biết cảm ân cha mẹ, thương yêu anh em, chị em. Vì vậy, thời đại của cha tôi, khi đi học đều không phải là do cha mẹ thúc đẩy, mà đều là chính bản thân tích cực chủ động. Bởi vì họ hi vọng thông qua học tập có được thành tựu về học vấn, có thể làm cho cha mẹ trải qua những ngày tháng tốt đẹp về sau. Quý vị thấy, đời sống nghèo khổ, đời sống thiếu thốn làm cho người càng có chí khí, càng có hiếu tâm. Cho nên chúng ta phải cảm ơn nghèo khổ.
Còn thế hệ ngày nay, bởi vì từ nhỏ đời sống đã rất dư giả, muốn thứ gì có thứ đó, cho nên quen thói phung phí, quen thói tiêu tiền, lại không biết hiếu đạo, không có sự tôi luyện và gánh vác trong cuộc sống. Do đó, thế hệ này của chúng ta không chỉ tiêu xài hết số tiền mình kiếm được, mà còn tiêu tiền của cha mẹ. Làm sao các vị biết vậy? Rất nhiều thanh niên đã có thói quen phung phí, hưởng thụ đến mức độ tiền lương của một tháng vừa cầm trên tay thì họ lập tức:“Chúng ta phải đi shopping thôi”, có thể đem tiền lương của cả một tháng tiêu hết trong 15 ngày đầu rồi. Những ngày tháng sau đó thì họ ăn mì ăn liền. Thế nhưng sau đó vẫn không thể tiếp tục duy trì cuộc sống, họ trở về tìm người cha già và nói: “Cha ơi! Con hết tiền rồi”. Cha của họ rất tức giận: “Đã nói với con không nên xài phung phí, thế mà con không nghe. Đến đây! Muốn bao nhiêu?”.Vẫn là đưa tiền cho con. Đời sống dư giả không chắc là có thể mang đến cho trẻ nhỏ thái độ nhân sinh chuẩn xác!
Thời xưa có rất nhiều người đi học thấy rõ được điểm này. Khi triều Hán mở nước, Lưu Bang thống nhất thiên hạ, đã phân phong rất nhiều đất đai cho hơn 100 công thần. Trải qua 100 năm, sử học gia của triều Hán đột nhiên suy nghĩ là đi tìm hiểu xem đời sau của 100 vị công thần này trải qua 100 năm sẽ như thế nào? Kết quả nhà sử học này rất là kinh ngạc: Con cháu đời sau của 100 vị công thần này trên cơ bản đều đã đọa lạc, rất nhiều người lưu lạc trên đường đang đi xin ăn. Chỉ có mấy người đời sau này vẫn còn rất tốt, trong đó có người đời sau của một người tên là Tiêu Hà.
Lúc đầu khi phân phong đất đai, Tiêu Hà muốn nhận một miếng đất rất xấu, bởi vì miếng đất xấu thì chỉ cần không canh tác thì không có cơm ăn. Ông đã nghĩ kế lâu dài, hi vọng con cái của ông về sau biết cần lao, tiết kiệm. Những người khác được phân đất tốt thì thích ăn mà lười làm. Hơn nữa, chúng ta ưa thích đất tốt thì người khác cũng ưa thích, nên cũng có rất nhiều người thèm khát, có rất nhiều người nghĩ cách hãm hại. Tiêu Hà thấy ra được điều đó. Không nên để tiền lại cho con cháu, mà quan trọng hơn là phải lưu lại trí tuệ cho con cháu, lưu lại tấm gương tốt cho con cháu.
Tiên sinh Tư Mã Quang đã từng nói: “Để tiền lại cho con cháu chưa chắc con cháu có thể giữ được; để sách lại cho con cháu, con cháu chưa chắc có thể đọc; không bằng trong âm thầm để lại âm đức cho con cháu, là cách tính dài lâu cho con cháu”. Trong “Kinh Dịch” có một câu giáo huấn rất quan trọng: “Nhà tích điều thiện ắt thừa niềm vui”. Âm đức nhất định có thể che chở cho con cháu đời sau. Âm đức không chỉ có thể che chở cho con cháu đời sau, mà ngay khi chúng ta làm việc thiện, ngay trong quá trình chúng ta lập thân hành đạo đã làm ra “thân giáo” tốt nhất cho con cháu đời sau. Đây là cha mẹ có trí tuệ nên biết chọn lựa như vậy.
Ngay đời của phụ thân tôi có năm anh chị em, bởi vì đời sống tương đối khó khăn nên họ đi học không cần phải cha mẹ thúc đẩy. Hơn nữa, anh chị em đều rất hòa thuận. Vì vậy, chỉ cần có thể sống qua ngày thì hãy cố gắng nâng cao trí tuệ của trẻ nhỏ, đời sống tinh thần của trẻ nhỏ, hãy nên kinh doanh tốt cuộc sống gia đình.
Vậy chúng ta xem, có phải một người kiếm tiền thì sẽ kiếm được tương đối ít hay không? Có phải hai người kiếm tiền thì sẽ kiếm được tương đối nhiều hay không? Rất nhiều cặp vợ chồng cùng nhau kiếm tiền, thế nhưng cũng không dư được bao nhiêu. Bên này thì bị bạn bè lôi kéo, bên kia đi mua đồ thì bị gạt. Chúng ta phải lý giải được nguyên nhân tiền tài chân thật có được là từ chỗ nào, cuộc sống như thế nào mới có thể có được tiền của. Phải đem đạo lý làm cho rõ ràng, nếu không thì cả đời quý vị chỉ để kiếm tiền, nhưng cả đời cũng không có dư được bao nhiêu tiền.
Làm thế nào để có được tiền của?
Thần tài cổ xưa của Trung Quốc là Phạm Lãi, tục danh là Đào Chu Công. Ông là người thời đại Xuân Thu Chiến Quốc. Phạm Lãi cùng Văn Chủng phò tá Việt Vương Câu Tiễn. Sau khi khôi phục được Việt quốc, Phạm Lãi nói với Văn Chủng là Việt Vương Câu Tiễn có thể cùng hoạn nạn nhưng không thể nào cùng phú quý. Phạm Lãi rất biết nhìn người. Biết nhìn người rất quan trọng, không biết nhìn người có thể cả đời sẽ nhận được ảnh hưởng rất không tốt. Quý vị thấy Văn Chủng không biết nhìn người, ông xem thấy vinh hoa, phú quý trước mắt thì: “Làm sao hiện tại có thể bảo tôi buông bỏ được!”. Ông không bằng lòng. Sau đó Việt Vương Câu Tiễn liền ban cho Văn Chủng tự sát.
Phạm Lãi mang theo Tây Thi rời khỏi nơi đó, đến khu vực Giang Nam bắt đầu buôn bán. Ban đầu từ làm ăn nhỏ, làm được không bao lâu thì phát tài to. Phạm Lãi lập tức đem những tiền của này thảy đều đi quyên hiến, tặng cho hết. Trải qua vài năm sau thì ông lại phát tài, ông lại đem tiền đi quyên tặng hết cho những người bần cùng, khốn khổ. Sau đó lại bắt đầu từ buôn bán nhỏ. Trên lịch sử ghi chép là “tam tụ tài, tam tán tài”.
Người vì sao có thể có tiền của? Nguyên nhân chân thật là ông hiểu được phải “bố thí” tiền của. Cách làm của Phạm Lãi như vậy cũng là tuân theo giáo huấn của Thánh Hiền. Trong sách “Đại Học” có nhắc đến: “Tài tán tất nhân tụ”. Khi chúng ta đem tiền của cho đi thì cái gì sẽ tụ lại? Tất cả mọi người sẽ yêu kính chúng ta, lòng người đều hướng về chúng ta, cho dù chúng ta làm ăn buôn bán gì, họ đều sẽ đến mua giúp, muốn đến ủng hộ, bởi vì chúng ta đã lấy được lòng người. Cho nên tiền tài cho đi không phải là không còn, không phải không nhìn thấy thì là không có. Sức ảnh hưởng vô hình của nó, chỉ cần gặp được duyên thì khởi hiện hành.
Chúng ta hãy phân tích, tiền của phải có “nhân”, có “duyên” mới có thể có “kết quả”. Cái “nhân” nằm ở bố thí tài, “duyên” là nỗ lực của quý vị cộng với tương trợ của quý nhân, và cơ hội đến thì tự nhiên sẽ kết cái “quả” tài phú. Cho nên để kinh doanh tài phú cho gia đình, quý vị nhất định phải như lý, như pháp mà kinh doanh. Nếu không thì dù quý vị có nỗ lực cả đời, đến sau cùng có thể vẫn là uổng phí.
Chị gái tôi sau khi mang thai thì liền từ bỏ công việc công chức của chị. Rất nhiều bạn bè thân thích đều cảm thấy rất đáng tiếc. Ngay đến mẹ chồng của chị cũng thường hay nói với chị là: “Con đi làm việc đi, mẹ giúp con giữ bé cho”. Thế nhưng nhân sinh có xả thì sẽ có đắc. Sau khi chị tôi từ chức thì ở nhà chúng tôi để chờ ngày sinh. Sau khi sinh con, chị đã tự mình trông con. Chị tôi sau khi nghỉ việc thì anh rể tôi một mình kiếm tiền, thế nhưng anh rể tôi càng ngày càng kiếm được nhiều tiền. Tại vì sao càng kiếm tiền càng nhiều? Bởi vì anh rể tôi mang tiền đưa cho chị tôi, chị tôi nói một mình chị ở nhà giữ con cũng không dùng vào đâu nên thường hay mang đến đưa cho tôi. Chị nói: “Em giúp chị mang đi in ấn Kinh sách, làm một số việc thiện”. Chị tôi biết giúp chồng mình tu tài bố thí nên chồng của chị kiếm tiền ngày càng nhiều. Có một lần hai vợ chồng chị cùng nhau đi mua đồ, gặp lúc trung tâm mua sắm lớn khai trương, có rút thưởng, giải hạng nhất là một chiếc xe hơi. Chị tôi cũng viết tên, địa chỉ bỏ vào thùng tham dự thưởng. Không bao lâu sau, trung tâm mua sắm gọi điện thoại đến nói: “Cô Thái ơi! Cô đã trúng được một chiếc xe hơi rồi”. Cho nên hiểu được bố thí,“trong mạng có thì nhất định sẽ có”. Không phải cứ nhiều người đi kiếm tiền thì sẽ có tiền nhiều. Quý vị cần hiểu được là phải trồng cái “nhân” của tài bố thí.
Có rất nhiều người nói: “Tôi không có tiền thì làm sao trồng được cái nhân của tài bố thí?”. “Tài” này tuyệt đối không phải chỉ có tiền mà thôi. Bố thí tài bao hàm “nội tài” và “ngoại tài”. Chúng ta làm việc rất nỗ lực, cộng với kinh nghiệm và trí tuệ của mình, đây đều thuộc về nội tài bố thí. “Ngoại tài” là tiền vàng, tài vật và vật phẩm. Những thứ này đều có thể tu tài bố thí.
Bố thí tiền tài có phải quyên tặng càng nhiều thì phúc/phước báo sẽ càng lớn hay không? Chưa chắc.
Tôi nhớ lại đã từng xem qua một bài báo nói về vợ chồng một người nông dân, tuổi tác của họ đều đã cao, cả đời dành dụm được một ít tiền. Lúc đó gần nhà họ có một bệnh viện mới xây, là một bệnh viện rất tốt. Hai vợ chồng họ liền đem tiền tích lũy cả đời quyên tặng để mua một chiếc xe cứu thương. Mua một chiếc xe cứu thương so với một xí nghiệp lớn tặng mấy mươi vạn thì người nào phước báo lớn hơn? Người nông phu đem tiền tích lũy cả đời đi bố thí hết, lòng thương yêu đó của họ có thể tạo phước cho biết bao nhiêu sinh mạng. Còn mấy mươi vạn tiền đó đối với doanh nghiệp mà nói chỉ là con số dư nhỏ thôi. Phúc/phước điền phải từ nơi tâm mà trồng. Phúc/phước phần cũng là do tâm sinh. Do đó, ngay khi chúng ta có thể tận tâm, tận lực mà bố thí thì cho dù tiền nhiều hay ít đều có thể trồng được phúc/phước phần vô lượng.
Thời xưa có một cô gái đi ngang qua một ngôi chùa, liền bước vào cửa rất chân thành mà lễ Phật. Lúc đó trên người chỉ có hai xu tiền, cô liền đem toàn bộ tiền đi cúng dường. Phương trượng xem thấy rất cảm động, đích thân ra giúp cô niệm Phật cầu phước, giúp cô hồi hướng. Sau đó cô được gả vào trong cung, giàu có rồi, cô mang theo mấy ngàn lượng đến ngôi chùa ấy để cúng dường. Kết quả là Phương trượng không bước ra, chỉ để cho một đồ đệ ra giúp cô tụng Kinh hồi hướng. Vị tín nữ này liền rất hiếu kỳ: “Ngày trước con chỉ tặng có hai xu thì Phương trượng đích thân giúp con sám hối, hồi hướng. Thế nhưng hiện tại tặng mấy ngàn lượng, vì sao chỉ bảo đồ đệ ra thôi?”. Cô gái này cũng rất có trí tuệ, cô biết được đi thưa hỏi với Phương trượng để hiểu cho rõ ràng vấn đề này. Phương trượng nói với cô: “Hai xu tiền lúc trước là phát ra từ tâm chân thành của cô, do đó nếu tôi không đi ra giúp cô hồi hướng là có lỗi với cô. Lần này tuy là cô mang đến mấy ngàn lượng, thế nhưng tâm của cô đã không còn chân thành, tha thiết như lần trước nên để học trò của tôi làm là được rồi”.
Như vậy, phúc/phước điền của một người, cội gốc vẫn là ở tâm của họ. Chỉ cần chúng ta có cái tâm này, thường biết được xả tài để giúp đỡ người khác, thì phước báo của chúng ta từng li, từng tí đều có thể tích lũy. Cho nên, chúng ta đã có được nhận thức đúng đắn về vấn đề tài phú này thì sẽ không còn sợ được, sợ mất. Xem thấy người khác kiếm được nhiều tiền, tâm của chúng ta sẽ không thấp thỏm không an. Chúng ta cứ thành thật mà tu tài bố thí thì quả báo tự nhiên sẽ hiện tiền. Như vậy là mặt kinh tế được giải quyết rồi.
Hết phần 14. Xin xem tiếp phần 15