Nữ Đức Vi Yếu – Chương Bảy: Hòa Thúc Muội (P2)

Nữ Đức Vi Yếu – Chương Bảy: Hòa Thúc Muội (P2): Trong “Kinh Dịch” có câu: “Hai người đồng tâm thì sức mạnh có thể cắt được vàng. Lời nói đồng lòng thì sẽ như hoa lan tỏa hương thơm vậy.

Chúng ta tiếp tục học câu kế tiếp:

CỐ THẤT NHÂN HÒA TẮC BÁNG YỂM, NỘI NGOẠI LY TẮC QUÁ DƯƠNG, THỬ TẤT NHIÊN CHI THẾ DÃ. DỊCH VIẾT: NHỊ NHÂN ĐỒNG TÂM, KỲ LỢI ĐOẠN KIM. ĐỒNG TÂM CHI NGÔN, KỲ KHỨU NHƯ LAN. THỬ CHI VỊ DÃ – CHƯƠNG HÒA THÚC MUỘI

(Tạm dịch: Thế nên, nếu như có thể chung sống hòa thuận với cả nhà, cho dù mình phạm lỗi vẫn có thể được che giấu, tiếng xấu không đến nỗi lan truyền ra ngoài khiến người cười chê. Nếu không thể chung sống hòa thuận với người trong nhà, một khi mắc phải lỗi lầm, tiếng xấu sẽ nhanh chóng lan truyền đi xa. Trong “Kinh Dịch” có câu: “Hai người đồng tâm thì sức mạnh có thể cắt được vàng. Lời nói đồng lòng thì sẽ như hoa lan tỏa hương thơm vậy”)

Đoạn này nói về sự hòa thuận trong lời ăn tiếng nói. Một gia đình muốn chung sống hòa thuận thì trước tiên phải biết che giấu điều xấu của người trong nhà, “việc xấu trong gia đình không rêu rao bên ngoài”. Chữ “báng” nghĩa là hủy báng, “yểm” nghĩa là che đậy, những thói xấu và sự chỉ trích qua lại của người trong nhà không được nói cho người ngoài biết. “Nội ngoại ly” tức người trong và ngoài nhà ly gián lẫn nhau, còn “quá dương” là rêu rao điều lỗi của người trong nhà đi khắp nơi. “Thử tất nhiên chi thế dã” nghĩa là nhất định sẽ xuất hiện kết quả bất hòa. Thế nên, “Kinh Dịch” có nói: “Nếu như hai người đồng tâm thì sức mạnh đó có thể cắt đứt được vàng, lời nói đồng lòng sẽ như hoa lan tỏa hương thơm”.

Cả đoạn này nói lên điều gì? Phần mở đầu chương, tôi đã nói rồi, gia đình hòa thuận phải bắt đầu từ sự hòa thuận trong lời ăn tiếng nói, đặc biệt là người làm vợ phải biết làm thế nào để che giấu điều xấu, không rêu rao lỗi lầm. Tôi xin kể về ví dụ của một người bạn. Cô ấy rất quan tâm và yêu thương em trai, thường xuyên giúp đỡ em. Điều kiện kinh tế của cô rất tốt, còn điều kiện kinh tế của người em trai không tốt. Cô đã mua nhà cho em trai, làm hộ khẩu, tất cả công việc nhà đều giúp em trai xử lý. Kết quả cô phát hiện ra em trai và em dâu của cô ngược lại không hề cảm ân cô mà còn cảm thấy cô làm chưa đủ. Người chị gái này rất đau khổ, rất khổ não. Có một lần cô đã đem việc bên nhà mẹ ruột mình kể cho mẹ chồng nghe. Mẹ chồng cô nói người em trai của cô rất quá đáng. Cô càng cảm thấy có lý, tâm càng tức giận hơn. Sau này khi cô chia sẻ với tôi câu chuyện này, tôi đã nói: “Bạn vĩnh viễn không nên đem chuyện không hay của gia đình mình hoặc gia đình chồng kể cho bên ngoài nghe. Đây là điều đại kỵ. Bởi vì người khác nếu như có thế đứng trên góc độ đạo nghĩa mà phê bình, nhận xét đi chăng nữa thì vị trí của bạn trong mắt của mẹ chồng đã bị hạ xuống thấp rồi. Mẹ chồng sẽ nghĩ bạn thế nào? Đứa con dâu này thật là không hiểu chuyện. Nếu như mẹ chồng còn thuận theo sự tức giận của bạn mà nói thì bạn không những sẽ không hiểu rõ vấn đề, không nhìn ra được cái lý, mà ngược lại càng bị lún sâu, giống như bà ở bên trên lăn xuống thêm cho bạn một tảng đá vậy. Cách tốt nhất là bạn đừng nói cho ai nghe cả”. Bởi vì, quan sát kỹ những người xung quanh hình như không có người nào có thể giúp bạn nâng cao chính mình. Đại đa số họ là lăn thêm đá từ trên cao xuống. Bạn vốn đã rơi xuống một thước rồi, bạn kể thêm với một người nữa thì sẽ xuống thêm mười thước nữa, nói với hai người thì rơi xuống càng thê thảm hơn, càng nhanh hơn. Càng nói càng cảm thấy mình rất có lý, họ không có lý chút nào. Sự tức giận đó căn bản không mất đi được. Tôi nói với cô ấy rằng: “Chị nên cám ơn em trai của chị đã cho chị cơ hội tăng thêm phước báo, bởi vì điều kiện của cậu ấy không tốt, chị là chị gái của cậu ấy đến giúp cho cậu ấy chính là tăng thêm phước báo của chính mình, không phải tăng phước báo của cậu ấy đâu. Cậu ấy chỉ nhận được sự cung cấp về mặt vật chất. Phước báo thực sự chính là đức hạnh của chị được nâng cao. Việc chị quan tâm em trai đã khiến chị tăng phước báo. Thứ hai, mẹ của chị đã qua đời, nếu như bà ấy trên trời có linh thiêng sẽ hết lời tán thán sự hiếu hạnh này của chị. Sự tận hiếu của chị đã khiến cho tâm nguyện của mẹ chị được viên mãn. Nếu tôi là mẹ của chị tôi sẽ không đành lòng nhìn con trai của mình sa sút, còn chị là chị gái khá giả hơn cậu ấy lại không đoái hoài đến. Nếu chị có thể giúp đỡ cậu ấy, nâng cao cậu ấy thì mẹ của chị sẽ rất vui. Cậu ấy đã giúp chị viên mãn hiếu hạnh. Cậu ấy chính là ân nhân của chị. Thứ ba, thông qua việc giúp đỡ em trai chị đã có thể nhìn thấu một số sự việc không đúng của mình, nhiều lúc đã cho quá nhiều mà không hiểu rõ đạo lý, lỗi không phải do cậu ấy mà là do chị. Mỗi lần cho tiền chị nên giảng rõ lý thì em trai có thể cảm ân. Chị chỉ đơn thuần thỏa mãn dục vọng của chính mình mà đem tiền đưa cho cậu ấy: “Dù sao mình có tiền thì nên cho em nó”. Sau cùng cậu ấy không biết cảm ân là việc bình thường. Bởi vì tật xấu của cậu ấy là do chị tập cho cậu ấy thành quen. Cậu ấy có thể suy nghĩ rằng: “Bây giờ chị có thể cho em một trăm ngàn tệ. Sao chị chỉ đưa có mười ngàn tệ thôi? Trước đây chị chỉ có một ngàn tệ mà còn cho em hai ngàn tệ kia mà?”. Đó là do chị đã khiến cậu ấy có thói quen xấu này. Bây giờ chị còn đi trách người khác. Tôi cảm thấy việc này không có đạo lý”. Ngày nọ chị ấy lại đến gặp tôi và nói rằng: “Tôi mỗi ngày suy nghĩ. Hai ngày nay tôi đã vui vẻ được rồi, bởi vì càng ngẫm nghĩ càng hiểu ra đạo lý. Tôi đã buông xuống được rồi. Sau đó, cậu em trai của tôi bỗng nhiên cũng giác ngộ ra nói cảm ân tôi: “Mẹ không còn nữa. Bao nhiêu năm qua toàn nhờ vào chị giúp đỡ cho em. Em thật may mắn có được một người chị tốt. Chị yên tâm, em sẽ không phụ lòng chị. Em nhất định sẽ phụng dưỡng chị”. Sau đó, chị ấy đã cảm động mà khóc.

Lại có một câu chuyện khác về một người bạn của tôi Con gái của người thân chị ấy sắp lên đại học. Gia đình họ rất khó khăn vì cha mẹ của cô bé ấy ly dị. Người cha không chu cấp tiền bạc cho hai mẹ con nên việc cô bé muốn học lên đại học là điều không dễ. Mẹ của cô bé đã nói với người bạn của tôi, mong bạn của tôi có thể giúp cho mấy chục ngàn tệ làm học phí. Bạn của tôi nói: “Được! Không thành vấn đề để em đưa cho, nhưng em muốn tự tay mình đưa cho con gái chị, đồng thời muốn nói chuyện riêng với nó”. Bạn của tôi đã nói chuyện với cô bé đó hơn hai tiếng đồng hồ: “Con có biết thi lên đại học lần này cần bao nhiêu tiền học phí hay không?”. Cô bé mười tám tuổi ấy trả lời một cách không hề có chút cảm xúc: “Con không biết ạ”. Bạn của tôi hỏi tiếp: “Vậy con có từng nghĩ đến con số đó sẽ là bao nhiêu không?”. Nó nói: “Con không nghĩ, con không biết ạ”. Bạn của tôi nói: “Vậy con đem hồ sơ nhập học ra, tự mình tính toán xong rồi báo lại cho dì”. Cô bé đó tính ra được hai mươi chín ngàn tệ. Sau đó, bạn của tôi lấy ba mươi ngàn tệ ra đặt ở đó. Thật ra cô ấy đã biết con số này, cô nói: “Dì muốn nói rõ với con một vài điều. Thứ nhất, số tiền này không phải từ trên trời rơi xuống, mà do dì đã vất vả kiếm ra. Thứ hai, con không cần cảm ân dì mà trước hết hãy cảm ân cha mẹ của con, không có cha mẹ thì con không thể có mặt trên thế gian này. Con cần thể hội được tấm lòng của mẹ đã vất vả vì con. Thứ ba, con nhất định phải trân quý số tiền này, trân quý thời gian bốn năm học đại học của mình. Học xong rồi, con phải dùng năng lực của mình mà báo đáp cho xã hội, và báo đáp cha mẹ của con. Lúc nào con cũng phải có tâm cảm ân, không phải cảm ân dì, trước tiên là cảm ân cha mẹ con. Nếu con không cảm ân cha mẹ con mà cảm ân dì thì đó không phải là con cảm ân dì mà là con cảm ân đồng tiền này, không liên quan đến dì. Nếu như có người khác cho con số tiền lớn hơn thì con nhất định sẽ gạt dì sang một bên mà cảm ân họ. Thứ nhất là cảm ân cha mẹ, thứ hai cảm ân xã hội, cảm ân những bạn bè người thân chung quanh con, thời thời khắc khắc con hãy giữ được tâm cảm ân này”. Sau đó, cô bé ấy đã có thay đổi rất lớn. Có một lần bạn của tôi đi công tác đến một thành phố khác. Cô bé biết được liền nửa đêm mua một bó hoa to đến khách sạn thăm bạn của tôi. Nó biết bạn tôi rất thích hoa tươi. Bạn tôi rất cảm động nói rằng: “Con không cần mua đâu”. Cô bé nói: “Con biết dì thích nên đặc biệt mua tặng dì. Hoa còn tươi lắm!”. Nó còn mua cho bạn của tôi một cái lọ để cắm hoa nữa làm bạn tôi hết sức cảm động. Thế nên, cho tiền không phải nhắm mắt mà cho, nếu như nghĩ một cách mù quáng rằng: “Mình có tiền mà, được thôi, cho nó một ít”, vậy thì bạn đang phạm tội sát nhân mà không biết. Bạn đã giết huệ mạng của người khác. Bạn không giết cái thân xác thịt của họ mà bạn đoạn đi trí huệ của họ. Họ cầm lấy tiền như mở cờ trong bụng, chỉ nhìn thấy tiền mà không thấy một số thứ đằng sau đó. Như vậy phiền phức lớn rồi. Cho nên, nếu như chưa rõ lý thì thà rằng đừng cho, đợi đến khi nào rõ lý rồi thì hãy đem đi cho một cách rõ ràng minh bạch.

Khi chúng ta giao tiếp qua lại với những người thân của mình luôn luôn sẽ xuất hiện vấn đề, nên cần phải hết sức chú ý không được nói đến lỗi lầm của bất kỳ người nào trong gia đình, phải biết quản cho tốt cái miệng của mình. “Kinh Dịch” có nói: “Hai người đồng tâm sức ấy có thể cắt được vàng. Lời nói đồng lòng tỏa hương như hoa lan”. Hai người ở đây là chỉ cho chữ “nhân” (仁: nhân từ) bao gồm một chữ “nhân” (亻) nghĩa là người và chữ “nhị” (二) nghĩa là nghĩ đến mình thì cũng nghĩ đến người khác, từ mình mà suy ra người. “Điều mình không muốn thì đừng làm cho người khác”. Bất luận là người nào bạn đều nghĩ đến sự suy nghĩ của họ, đổi vị trí mà suy nghĩ thì như vậy sẽ dễ dàng đồng tâm với họ, sau khi có được sức mạnh, hãy chân thành cùng nhau đi làm những việc lợi ích. Nếu không thì bạn cứ cho rằng mình với em trai, em gái của chồng rất tốt, nhưng sự đồng tâm đó là giả. Khi sự việc lớn xảy ra, hoặc khi có sự khảo nghiệm lớn thì vấn đề sẽ xuất hiện. Còn “lời nói đồng lòng” có nghĩa là mình chân thật thể hội được lòng của người khác thì lời nói ra sẽ giống như hoa lan tỏa mùi hương. Các bạn nghĩ xem có phải đạo lý như vậy không? Bằng ngược lại, nếu như không cầu ở nơi chính mình mà đi cầu người khác thì dễ cầu sai lầm. Trong nhà có các em của chồng, tương tự như vậy, ở bên ngoài thì có các đồng nghiệp, chúng ta đều có thể xử lý tốt đẹp các mối quan hệ này, dùng chân tâm mà đối xử, không được dùng tâm hư giả, hư vọng mà làm. Lời nói phát ra từ chân tâm nhất định mỗi một niệm đều là thuần tịnh thuần thiện, khiến cho người khác chân thật nhận được lợi ích. Đó là lời nói có trí tuệ. Chúng ta cần phải từng bước phản tỉnh bản thân, thông qua học tập mà nâng cao chính mình.

PHU THÚC MUỘI GIẢ, THỂ ĐỊCH NHI PHÂN TÔN, ÂN SƠ NHI NGHĨA THÂN. NHƯỢC THỤC VIÊN KHIÊM THUẬN CHI NHÂN, TẮC NĂNG Y NGHĨA DĨ ĐỐC HẢO, SÙNG ÂN DĨ KẾT THỤ. SỬ HUY MỸ HIỂN CHƯƠNG, NHI HẠ QUÁ ẨN TẮC. CỮU CÔ CĂNG THIỆN, NHI PHU CHỦ GIA MỸ, THANH DỰ DIỆU Ư ẤP LÂN, HƯU QUANG DIÊN DỮ PHỤ MẪU

(Tạm dịch: Chị dâu và em chồng vốn không cùng quan hệ huyết thống, nhưng tôn ti địa vị hơn kém nhau. Từ hai gia đình khác nhau trở thành người chung một nhà, lúc ban đầu ân tình chưa thể sâu đậm, nhưng vì đạo nghĩa mà chung sống thân ái với nhau. Nếu là người phụ nữ hiền thục, khiêm tốn thì có thể y theo đạo nghĩa mà xây dựng quan hệ tốt với các em của chồng, bố thí ân huệ, khiến họ trở thành sự trợ giúp cho chính mình về sau, khiến đức hạnh của chính mình mỗi ngày được nêu ra, còn lỗi lầm của chính mình đều được che giấu, được cha mẹ chồng khen ngợi, chồng cũng sẽ ngợi khen, tiếng tốt lan xa khắp xóm làng, cha mẹ ruột cũng vì đó mà nở mày nở mặt).

Câu này nói về các em trai và em gái của chồng, mặc dù không cùng huyết thống với chúng ta, so với chúng ta nhỏ tuổi hơn, nhưng xét về địa vị tôn ti thì tôn quý hơn chúng ta, thế nên được xưng là “thúc” và “cô”. “Ân sơ nhi nghĩa thân” nghĩa là xét về mặt ân nghĩa, tình cảm tuy không phải là mối quan hệ gần gũi nhưng về mặt đạo nghĩa thì cần phải thân cận họ. Nếu như chúng ta là người “thục viên khiêm thuận”, có nghĩa là phụ nữ khiêm nhu, hiền thục thì sẽ làm được “y nghĩa dĩ đốc hảo”, tức dựa trên lễ nghĩa, đạo nghĩa mà xây dựng mối quan hệ tốt với các em chồng. “Sùng ân dĩ kết thụ”, nghĩa là dựa vào ân tình của chồng đối với mình mà nhân rộng tâm yêu thương đó ra, “yêu ai yêu cả tông ti họ hàng”, kết giao mối quan hệ tốt với các em trai và em gái của chồng. “Sử huy mỹ hiển chương” nghĩa là khiến cho tiếng tăm càng ngày càng rạng ngời, các em của chồng sẽ nói rằng: “Chị dâu thật là một người tốt!”. “Nhi hạ quá ẩn tắc”, “hạ” và “quá” chỉ cho chỗ thiếu sót của chị dâu, những chỗ thiếu sót ấy sẽ bị che lấp lại. Người và người chung sống với nhau quả thật là như vậy. Nếu như họ cảm thấy bạn tốt, cái gì cũng tốt thì những chỗ không tốt của bạn họ sẽ không nhìn thấy. Còn như họ cảm thấy bạn không tốt thì chỗ tốt của bạn họ cũng nhìn không thấy, đều đã bị tình cảm che lấp mất rồi. “Cữu cô căng thiện”, cha mẹ chồng thấy các con trai, con gái của mình thường ở trước mặt cha mẹ khen chị dâu tốt như thế này, thế nọ thì cũng sẽ khen ngợi bạn là một thục nữ tốt đẹp. Kết quả của sự khen ngợi này là gì? “Thanh dự diệu ư ấp lân, tu quang diên ư phụ mẫu”, tiếng thơm của bạn sẽ lan xa khắp xóm làng khiến cho cha mẹ của bạn sẽ được thơm lây vì đức hạnh của bạn.

Thế nào là hiếu đạo chân thật? Hiếu bắt nguồn từ việc phụng sự cha mẹ, rồi đến phụng sự vua hay người lãnh đạo trong xã hội, sau cùng là ở lập thân. Đó là ba cấp bậc của hiếu. Tận trung với vua, với người lãnh đạo, với ông chủ cũng chính là đang tận hiếu. Trong “Đệ Tử Quy” có câu “Ở ổn định, nghề không đổi”, có nghĩa là không có sự thường xuyên thay đổi. Ở trong công ty thì trung thành với chủ, về nhà thì trung thành với vua. Ai là vua vậy? Đó là chồng của bạn, cha mẹ chồng của bạn. Họ đều là người quản lý, là lãnh đạo của chúng ta. Ở phía trên đã nói các em trai và em gái của chồng thân phận còn cao hơn chúng ta, huống hồ là các anh trai, chị gái của chồng. Vậy thì người trong gia đình đều là lãnh đạo của chúng ta, chỉ có chúng ta là binh sĩ. Quan niệm này sẽ giúp chúng ta rèn luyện bản thân, trưởng dưỡng tâm khiêm hạ của mình.

Rất nhiều người nói rằng học Nữ Đức phải chăng rất bị thiệt thòi, bị rất nhiều người sai khiến. Thật ra không phải vậy. Đứng ở một góc độ khác mà suy nghĩ thì chúng ta có cơ hội được phục vụ nhiều người, trên thực tế chính là tăng phước báo của chính mình. Cho dù càng ngày càng có nhiều người khác không làm việc, chỉ có một mình bạn làm thôi, nếu bạn vẫn không một lời than trách thì phước báo của bạn sẽ bất khả tư nghị. Những người đại phú, đại quý trên thế gian không phải vô duyên, vô cớ mà họ được giàu sang như vậy. Tôi còn nhớ đã từng nghe chủ tịch Trương Tuyển, một đại gia giàu có phát biểu tại diễn đàn văn hóa truyền thống với đề tài: “Vì sao tôi trở thành đại gia?”. Ông ấy đã nếm trải rất nhiều nỗi khổ sở. Lúc nhỏ ông đi nhặt than, vô duyên vô cớ bị người vu oan bắt giam vào ngục, vô duyên vô cớ được thả ra mà không biết tại vì sao. Nếm trải qua rất nhiều nỗi vất vả, sau cùng mới có thể trở nên giàu có. Rất nhiều người giàu đều là như vậy. Họ không phải là thế hệ thứ hai được thừa hưởng sự giàu có của cha mẹ. Giàu hai đời không có được mấy người, giàu ba đời thì chưa từng nghe đến, đến đời thứ hai thì hết rồi, tiền tài cạn kiệt, chưa kể là nhà tan người mất, nói chung là sa sút. Nên nếu không có gia quy, không có gia đạo thì không được.

Muốn chấn hưng gia tộc thì cần phải có người làm vợ như bạn gánh vác? Gánh vác thế nào? Phục vụ những người trong gia đình bạn, cho họ ăn, cho họ uống, chạy tới chạy lui là bạn đang âm thầm tích lũy phước báo, vì sự chấn hưng gia tộc mà cống hiến. Khi bạn làm đến một trình độ nhất định, khi cha mẹ chồng bạn già đi, các em trai và em gái của chồng đều thành gia lập nghiệp, đến lúc đó bạn đã bốn mươi tuổi, đối với sự việc không còn mê hoặc nữa, đến sáu mươi tuổi thì tai nghe mọi việc đều thuận, bạn quay đầu nhìn lại thấy gia tộc của mình đã được chấn hưng, hưng vượng trở lại. Thế nên, khi suy nghĩ vấn đề thì nên đổi góc độ mà quan sát, nếu quan sát ở góc độ sai thì dễ sinh ra phiền phức, góc độ quan sát vấn đề đúng rồi thì tâm lượng sẽ khoáng đạt hoan hỷ, cảm thấy rất dễ hiểu, rất dễ làm.

Có một đồng học học tập Nữ Đức, lúc ban đầu không biết làm việc gì, kết hôn lâu rồi mà không biết nấu cơm. Sau khi học tập Nữ Đức mới bắt đầu học nấu ăn, lúc đó cô đã hơn bốn mươi tuổi rồi. Lần đầu tiên khi cô đích thân làm bánh bao nhân rau củ tặng cho người thân trong gia đình như em trai chồng, bác trai của chồng và mẹ chồng được thành công tốt đẹp. Làm mấy lần như vậy thì mẹ chồng của cô đã khen ngợi cô. Sau cùng cả nhà đều cảm thấy cô đã thay đổi, họ nói rằng: “Học bao nhiêu năm qua không thấy hiệu quả gì, vậy mà học Nữ Đức lại thấy sự thay đổi”, nên khi cô đi nghe giảng thì chồng của cô hết lòng ủng hộ. Cho nên, nếu như chúng ta chuyển đổi tâm niệm của chính mình sẽ phát hiện ra rằng người làm vợ, người làm nội trợ chính trong gia đình chính là người có thể tu phước, tích phước dễ dàng nhất. Người cho có phước hơn người nhận, quả thật là: “Tặng hoa hồng cho người, tay còn lưu lại mùi thơm”. Càng cho ra nhiều thì càng hoan hỷ, nếu như cho ra nhiều mà không vui thì phải hỏi lại lòng mình phải chăng đang làm công phu giả tạo bề ngoài, hay vẫn chưa hiểu thấu đạo lý. Hãy định tâm lại để nhìn cho thấu rồi vui vẻ mà làm, không có việc gì phải than trách. Như vậy rất tốt.

Tuy em trai và em gái chồng tuổi tác nhỏ hơn chúng ta nhưng địa vị tôn quý hơn chúng ta. Chúng ta nhất định cần phải giữ quan hệ tốt với họ. Đặc biệt, người ta hay gọi là: “Dâu cả như mẹ”, cần phải như người mẹ tâm lượng rộng lớn, bao dung các em, đừng để bụng những lỗi lầm nhỏ của họ. Làm người phụ nữ trong gia đình cần có tâm nhân ái, phải bao dung tất cả những người lớn, nhỏ, thân, sơ, trong, ngoài tông tộc. Hãy dùng tình yêu thương rộng lớn mà bao dung họ.

Có một cô học tập Nữ Đức đã kể với tôi rằng chồng của cô là người nhỏ tuổi nhất trong gia đình. Trên anh còn hai chị gái lớn hơn anh mười mấy tuổi, nhưng hết thảy những sự việc phát sinh trong gia đình thì người đầu tiên họ tìm là cô. Có một lần mẹ chồng của cô bị bệnh, nhưng người trong nhà đều không gọi điện hỏi những người thân khác mà đến hỏi cô nên phải làm thế nào. Cô nói: “Sao các chị lại hỏi em ạ? Em nhỏ nhất nhà mà!”. Hai người chị chồng của cô nói rằng: “Hỏi em các chị cảm thấy vững dạ hơn”. Một lần khác khi cô đang đi công tác thì ở nhà cha mẹ chồng cần tìm một người giúp việc. Hai người chị chồng gọi điện thoại bảo cô nhanh về nhà tìm người giúp việc cho ba mẹ. Cô nói: “Các chị ở nhà có thể tự mình tìm được mà”. Hai người chị nói: “Bọn chị không rành bằng em. Em về tìm sẽ tốt hơn”. Cô liền vội vàng đáp máy bay từ Sơn Đông trở về nhà. Cô đến công ty giới thiệu người giúp việc tìm được một người về nhà. Mẹ chồng của cô khá ưng ý. Thế nên, khi chúng ta làm những việc như vậy tâm lượng nhất định phải lớn, không nên nghĩ rằng tuổi tác của chúng ta nhỏ nhất, những người khác tuổi tác lớn hơn chúng ta. Đừng nghĩ như thế vì rất nhiều việc không liên quan đến tuổi tác. Có thể bạn là người sáng trí, nhìn sự việc thấu suốt hơn, có thể bao dung nhiều người hơn thì công việc bạn gánh vác sẽ nhiều hơn một chút, “người tài thì vất vả”. Bạn cũng đừng thoái thác cho người khác, nên gánh vác thì hãy gánh vác, bản thân “thấy điều nhân nghĩa sẽ không chịu nhường”.

Con người ta thứ nhất phải có lòng nhân. Thứ hai cần có lòng khoan thứ người khác, đó chính là đạo khoan dung, nhân hậu. Thứ ba, đừng quên điều tốt nhỏ của người khác, cũng đừng ghi nhớ lỗi lầm nhỏ của người. Không quên điều tốt nhỏ của người thì sẽ hiểu rõ được đạo lý lớn. Không tính toán lỗi nhỏ của người thì những lời nói gièm pha sẽ dần dần tiêu tan, không còn xuất hiện ở trong gia đình nữa.

Chúng ta xem phần Kinh văn tiếp theo.

NHƯỢC PHÙ NGU XUẨN CHI NHÂN, DỮ THÚC TẮC THÁC DANH DĨ TỰ CAO, DỮ MUỘI TẮC NHÂN SỦNG DĨ KIÊU DOANH. KIÊU DOANH KÝ THÍ, HÀ HÒA CHI HỮU? ÂN NGHĨA KÝ QUAI, HÀ DỰ CHI TRĂN?

(Tạm dịch: Còn như những phụ nữ ngu si, cậy mình làm chị dâu, kiêu căng tự đại với em trai chồng, ỷ vào sự sủng ái của chồng mà lên mặt với em gái chồng. Đôi bên hễ có tâm ngạo mạn thì sao còn có thể hòa thuận được chứ? Người cùng một nhà đã không còn ân nghĩa thì sao còn có tiếng tốt để được ngợi khen?)

Đoạn này có nghĩa là những phụ nữ ngu si lấy danh nghĩa làm chị dâu mà thể hiện ra mình cao quý hơn em trai của chồng. Dựa vào sự sủng ái của chồng hoặc sự sủng ái của cha mẹ chồng mà kiêu ngạo tự mãn. Người xưa nói: “Mãn chiêu tổn, khiêm thọ ích” (Tự mãn chuốc lấy tổn thất, khiêm tốn thì được lợi ích), vừa khởi tâm kiêu ngạo thì liền đọa lạc mà tự mình không hay biết. Có lời nói, hành vi và thái độ kiêu ngạo đối với em gái của chồng thì sao có thể hòa thuận được chứ? Làm như thế sẽ trái ngược với ân nghĩa. Sao có thể nhận được lời tán thán và vinh dự được? Chúng ta học đoạn Kinh văn này rất có cảm xúc, từ chương mở đầu là “Ti Nhược” xuyên suốt đến chương sau cùng là “Hòa Thúc Muội” đều dạy cho phụ nữ sự khiêm hạ, tâm nhu thuận. Bởi vì sau khi phụ nữ lập gia đình ở trước mặt các em của chồng dễ tỏ thái độ kiêu ngạo, tự cho mình là đúng. Từ một mà suy ra ba, không những trước mặt các em của chồng không được thể hiện thái độ như vậy mà đối với những trưởng bối và vãn bối khác trong gia đình cũng không được tỏ vẻ ngạo mạn. Ở nơi làm việc cũng vậy, những nhân viên làm việc lâu năm cho đến ông chủ đều thường nói những lời ngạo mạn, cảm thấy bản thân có tư cách, có kinh nghiệm. Phàm những người có thâm niên đều như vậy. Thế nên, chúng ta cần phải luôn luôn phản tỉnh lúc ở nhà hay ở chỗ làm sự ngạo mạn của chúng ta có xuất hiện hay không. Nếu như có thì phải nhanh chóng suy nghĩ rằng thái độ này trái ngược với “ân” và “nghĩa”, về mặt tình và lý chúng ta không được làm như vậy. Ngạo mạn là một loại độc tố. Trong xã hội hiện nay rất khó cảnh giác, rất nhiều người ẩn chứa sự ngạo mạn vi tế mà không nhận diện ra, nhưng người khác vẫn cảm nhận được cho dù điều đó không thể hiện rõ. Đặc biệt người có sự ngạo mạn vi tế nhưng biểu hiện ra bên ngoài lại rất nho nhã. Điều này là đáng sợ nhất. Vì vậy, việc này chỉ có bản thân mình tự cảnh giác lấy. Phương pháp tốt nhất để đối trị tâm ngạo mạn là gì? Đó là tâm chân thành và chí thành, làm bất kỳ việc gì cũng đều dùng tâm chân thành của mình mà làm thì tập khí kiêu ngạo sẽ dần dần được tiêu trừ. Đồng thời đối với bất kỳ việc gì cũng đều phải nhớ rằng: “Không dám đứng trước người khác, không dám đứng trước thiên hạ”, việc gì cũng đặt mình ở vị trí phía sau.

Trước đây, khi chúng ta có suy nghĩ nào đó đối với một sự việc thì đều cho rằng mình phải nói ra để lợi ích đại chúng, lợi ích mọi người. Bây giờ, chúng ta cần phải suy nghĩ rằng chúng ta có tư cách nói ra hay không, hoặc nói ra rồi mọi người có hiểu hay không, liệu điều này có thể hiện là chúng ta hơi ngạo mạn chăng, mình đã suy nghĩ chu toàn thấu đáo chưa, hay im lặng là tốt hơn, hãy quay về suy nghĩ cho cẩn thận đã. Tập khí kiêu ngạo rất khó trừ nên trong quá trình học tập chúng ta cần phải không ngừng phản tỉnh bản thân. Tiên sinh Tăng Quốc Phiên đã từng dạy rằng: “Người bị người khác ghét không gì ngoài chữ kiêu”. Nên kiêu ngạo là thói xấu bị người khác chán ghét nhất nhưng bản thân lại không hay biết.

THỊ DĨ MỸ ẨN NHI QUÁ TUYÊN, CÔ PHẪN NHI PHU UẤN, HỦY TÍ BỐ DỮ TRUNG NGOẠI, SỈ NHỤC TẬP Ư QUYẾT THÂN; TIẾN TĂNG PHỤ MẪU CHI TU, THOÁI ÍCH QUÂN TỬ CHI LỤY. TƯ NÃI VINH NHỤC CHI THỂ, NHI HIỂN PHỦ CHI CƠ DÃ, KHẢ BẤT THẬN DƯ

(Tạm dịch: Như thế nết tốt của mình sẽ ngày ngày bị vùi lấp, còn lỗi lầm sẽ dần dần bị nêu ra, cha mẹ chồng tức giận, chồng cũng phẫn nộ. Lời chê bai hủy báng sẽ lan khắp trong ngoài, chính mình chuốc lấy sự hổ thẹn. Ở lại nhà của chồng thì khiến cho cha mẹ mình xấu hổ, mà trở về nhà mẹ ruột thì sẽ làm lụy cho chồng. Mối quan hệ với các em của chồng là cái gốc của sự vinh nhục, là căn bản của danh thơm, tiếng xấu, há không thể không cẩn thận được ư?)

Câu này có nghĩa là vì thói ngạo mạn của chính mình mà lời khen ngợi sẽ bị ẩn mất, bị vùi lấp, không còn nữa, còn lỗi lầm thì bị người rêu rao khắp nơi. Mẹ chồng sẽ phẫn nộ còn chồng thì phiền muộn. Những lời công kích, chê bai sẽ lan truyền từ trong ra ngoài. Bản thân sẽ chuốc lấy sự hổ thẹn, nhục nhã. Cha mẹ ruột sẽ bị xấu hổ mà đức hạnh của chính mình cũng bị liên lụy. Đây quả thật là căn bản của sự vinh nhục. Được người tán thán hay bị người phê bình, chỉ trích căn nguyên nằm tại nơi đây, cho nên phải xử sự hết sức cẩn thận. Từ đoạn Kinh văn này chúng ta xét xem Ban Chiêu muốn truyền đạt cho chúng ta khái niệm gì? Đó chính là phụ nữ khi đã kết hôn thì làm thế nào để có được tiếng tốt. Nguyên nhân căn bản để có được tiếng thơm chính là làm được chương “Ti Nhược”. “Ti nhược” được thể hiện ra ở sự cung kính, nhu thuận, bốn đức hạnh của phụ nữ, quan trọng nhất là phải nhất tâm, giữ gìn được tiết tháo của chính mình.

Thật đáng tiếc là hiện nay chúng ta thiếu mất quan niệm về vinh nhục. Rất nhiều bậc cha mẹ không cho rằng con cái của họ không giữ trinh tiết, tiết hạnh là điều hổ thẹn, là sự kém khuyết của đức hạnh mà lại cảm thấy con gái của họ không chọn thanh niên nghèo mà chọn đại gia là điều rất tốt. Lúc này chúng ta cần phải bắt đầu phản tỉnh, cần phải học tập.

Trong cuộc sống thực tế có rất nhiều phụ nữ thực sự là ngu si như vậy, không biết cách giữ gìn tiếng tốt của mình. Vì sao họ lại khởi tâm kiêu mạn đối với những việc nhỏ nhặt trong cuộc sống? Nếu như vừa mới bước vào nhà chồng đã có tâm kiêu mạn như vậy chứng tỏ khi ở nhà mẹ ruột, gia đình mẹ ruột thuộc hàng có tiền, có thế lực, học lực của bản thân cao, tướng mạo cũng không tệ, nên khi bước vào nhà chồng mới có thứ để cậy vào mà thể hiện sự ngạo mạn. Vào thời xưa cũng có những trường hợp như vậy. Nàng dâu đem theo tiền tài về nhà chồng. Người chồng là người hiền đức vừa nhìn thấy liền bảo vợ mau thay đổi những quần áo và trang sức đắt tiền, mặc áo vải về nhà chồng gánh nước, làm việc, bước vào nhà quỳ trước mặt mẹ chồng, phụng sự cha mẹ chồng. Có câu: “Dạy vợ từ thuở ban sơ mới về”, người làm chồng cần phải chỉnh sửa thói kiêu mạn của vợ ngay từ ban đầu. Nếu như không kịp uốn nắn thì về sau không còn cách nào để sửa. Khi vừa mới về nhà chồng thì vẫn còn rất tốt, nhưng dần dần trở nên kiêu mạn, tập khí cũ nổi lên, cảm thấy ở trong gia đình chồng mình đã làm việc không tệ, cũng ở lâu năm rồi, đã sinh con cho chồng rồi, tiếng nói cũng có trọng lượng, bắt đầu không đặt cha mẹ chồng vào trong mắt, đồng thời cũng không đặt các em chồng, người thân bạn bè của chồng ở trong mắt nữa, không bao lâu bản thân đọa lạc, chồng cảm thấy bất mãn. Đây là điều có thể tiên đoán được.

Thế nên, chúng ta xử sự phải biết tích lũy thiện hạnh, càng làm nhiều càng phải biết phản tỉnh, đề phòng tâm kiêu ngạo, tự cao tự đại. Nếu như không ngăn ngừa cái tâm này thì sau cùng tất cả những gì mình đã vất vả làm ra “đắp một núi đất, chỉ thiếu một sọt đất mà không thể hoàn thành”, giống như vất vả gánh từng thùng nước đổ vào một lu nước lớn, tiếc là dưới đáy lu có một lỗ rò, trong thoáng chốc nước đều cạn sạch. Bạn thấy tích lũy đức hạnh không hề dễ, làm từng chút từng chút một, ở trong gia đình mười mấy năm làm việc rất vất vả, đạt được trình độ nhất định rồi thì tâm ngạo mạn nổi lên chính mình không hay biết, một khi nó bùng phát thì giống như lỗ rò dưới đáy lu. Mọi người có thể chỉ vì hành vi ngạo mạn một hai lần của bạn mà tuyên truyền rêu rao khắp trong ngoài.

Thế nên, chúng ta rất cảm kích Ban Chiêu, bà có thể nhìn ra được ngọn nguồn của vấn đề. Chúng ta trong gia đình suốt ngày bận lòng vì những việc vặt vãnh nên không thể nhìn thấy được căn nguyên. Sau khi được Ban Chiêu chỉ ra, chúng ta mới hiểu. Thông qua sách “Nữ Giới”, Ban Chiêu đã giảng cho chúng ta thật thấu đáo đạo lý làm phụ nữ. Khi chúng ta học đi học lại sách “Nữ Giới”, hiểu thấu được vấn đề thì xem các sách khác dạy về Nữ Đức khác như “Nữ Nhi Kinh”, “Ôn Thị Mẫu Huấn” “Lã Tân Ngô Khuê Phạm” “Lã Tân Ngô Nữ Tiểu Nhi Ngữ”, “Nữ Phạm Tiệp Lục” đều có thể hiểu được rốt ráo. Những sách đó đều dạy cho bạn làm thế nào để mài nhẵn tập khí kiêu ngạo, ngạo mạn của phụ nữ. Mài đến mức nào? Đến lúc bạn trở thành một người đôn hậu, nhân từ, hòa ái, rộng lượng, tâm lượng bạn có thể bao dung tất cả mọi người. Khi bước vào gia đình chồng mới có thể trở thành người gánh vác được phú quý và phước báo của gia tộc. Bằng ngược lại, tâm lượng của bạn nhỏ bé, không dung chứa được thì không thể tiếp nối được phước đức của gia đình. Hoặc khi còn ở nhà mẹ ruột bạn cương quyết không chịu rèn luyện mình trở thành người có tâm lượng, có khả năng dung chứa và gánh vác phước báo thì bạn sẽ được gả vào một gia đình nghèo mà chịu khổ. Tâm lượng rộng lớn này rất quan trọng, vì vậy làm tất cả mọi việc là giúp bạn rèn luyện, hun đúc bạn thành một “pháp khí” có thể dung chứa phước báo.

Chúng ta tiếp tục học phần Kinh văn sau cùng, và cũng là đoạn kết của chương cuối.

NHIÊN TẮC CẨU THÚC MUỘI CHI TÂM. CỐ MẠC THƯỢNG DỮ KHIÊM THUẬN HĨ. KHIÊM TẮC ĐỨC CHI BÍNH, THUẬN TẮC PHỤ CHI HÀNH. TRI TƯ NHỊ GIẢ, TÚC DĨ HÒA HĨ. THI VIẾT: TẠI BỈ VÔ Ố, TẠI THỬ VÔ XẠ. THỬ CHI VỊ DÃ

(Tạm dịch: Muốn được lòng các em của chồng, chỉ cần làm được khiêm hạ, nhu thuận. Khiêm hạ là cái gốc của đức hạnh, thuận là hành vi chuẩn tắc của phụ nữ. Nếu có thể làm được hai điều này, đủ để tạo nên mối quan hệ tốt với các em chồng rồi vậy. Kinh Thi có câu: “Bên mình không có tâm ghen ghét thì bên kia cũng không có lòng đố kỵ”, đạo lý chính là như vậy)

Đoạn này có nghĩa là muốn được lòng các em của chồng thì phải kiên trì bền vững làm được hai chữ “khiêm” và “thuận”. “Khiêm” chính là cái cán của đức hạnh, giống như cán của một con dao. Đức “khiêm” của bạn hiển lộ ra bên ngoài như cái cán dao thì người cầm nó sẽ dùng rất đắc lực. Nếu như bạn là người cần mẫn, kiệm ước, thiện lương nhưng không đủ khiêm hạ thì đức hạnh của bạn vẫn chưa bồi dưỡng ra được, vẫn chưa thể cầm để rút dao ra được. “Thuận tắc phụ chi hành” ý nói phụ nữ dùng tâm nhu thuận để mà hành trì. Làm được “khiêm” và “thuận” rồi thì đủ để có thể chung sống hòa mục với thiên hạ. Thế nên, “Kinh Thi” có nói: “Ở bên đó không có người ghen ghét. Ở bên này cũng không có người đố kỵ. Cả gia đình trong ngoài đều là một đoàn thể tường hòa. Đạo lý là như vậy”.

Câu kết bài của toàn chương này rất quan trọng. Chúng ta nên đọc thuộc nó, trong tâm thường ghi nhớ hai chữ “khiêm” và “thuận” này thì sẽ dễ dàng làm được trên mặt sự. Tôi tin rằng học tập đến đây thì rất nhiều bạn học sách “Nữ Giới” đều có cảm nhận sâu sắc rằng sách “Nữ Giới” xem ra rất đơn giản ngắn gọn, chưa đến hai ngàn chữ nhưng ý nghĩa vô cùng thâm sâu, nhưng khi thực hiện thì không hề dễ dàng.

Mỗi lần tôi giảng “Nữ Giới” đều có cảm xúc rất sâu sắc. Mỗi lần giảng đều không như nhau, đương nhiên lần giảng sau đều có sự nâng cao hơn lần trước. Sự nâng cao này chính là yêu cầu đối với sự tu học của bản thân. Tôi tin tưởng rằng mọi người thông qua việc học tập “Nữ Giới” sẽ hiểu rõ làm thế nào để trở thành người phụ nữ hạnh phúc trong cuộc sống. Hạnh phúc này tuyệt đối không phải do người khác mang đến, không phải do chồng bạn mang đến, cũng không phải do cha mẹ chồng hay bất kỳ người nào mang đến, mà do chính bạn mang đến cho bạn. Thế nào là hạnh phúc thật sự? Hạnh phúc thật sự từ tâm của chính mình mà cầu. Cổ đại đức có nói: “Hết thảy phước điền không rời phương thốn”. “Phương thốn” chính là chỉ cho tâm của chính mình, mảnh ruộng phước này nên gieo trồng như thế nào đây? “Khiêm” và “thuận” chính là hạt giống tốt nhất để gieo trồng ruộng phước. Hãy trồng hai hạt giống này trên mảnh đất tâm của chính mình! Mỗi ngày dùng tất cả ngôn ngữ và hành vi của chính mình mà tưới tẩm cho nó, trưởng dưỡng nó, khiến nó càng lớn rễ cắm càng sâu, càng lớn càng dầy. Khi rễ sâu thì lá tốt, đến lúc ra hoa kết quả bạn sẽ trở thành người phụ nữ rất hạnh phúc, có thể vượt qua được tất cả sự thử thách, đồng thời tâm cũng không bị vướng mắc vào những chông gai này. Rất nhiều người cho rằng tôi rất hạnh phúc. Tôi sinh ra chắc vốn là như thế. Tôi có thể thành thật mà nói với mọi người rằng tuyệt không phải như vậy. Tôi là người đã trải qua rất nhiều chông gai thử thách, nhưng hiện nay quay đầu nhìn lại chúng thì quả thật giống như mây khói phù vân, không có liên hệ gì với tôi cả. Chúng đều là những khảo nghiệm mà thôi. Khi hồi tưởng lại chúng thì giống như nghe kể chuyện của người khác vậy, cười một cái rồi xong.

Chúng ta hãy nhìn về phía trước, đừng nên truy cứu những chuyện trước đây, mỗi ngày đều nắm chắc phút giây hiện tại. Trong lúc nắm chắc phút giây hiện tại này mong mọi người hãy nhớ rằng đối với bất kỳ việc gì đều không được tham luyến, không được chấp trước, không được oán trách. Phụ nữ khi có món đồ tốt thường dễ tham luyến, chấp trước, không buông xuống được. Tôi xin nói với mọi người rằng con cái ngoan ngoãn cũng phải buông chúng xuống. Chúng ta không những phải buống xuống vàng bạc, tiền tài mà sau cùng con cái cũng phải buông xuống. Trên thế gian này không có thứ gì có thể mang đi được, chỉ khi trong tâm người phụ nữ đã chân thật buông được sạch sẽ thì mới chân thật có được hạnh phúc.

Chúng ta thường nói: “Con cháu có phước của con cháu”. Con người tôi khá là vô tâm, khi tôi đi ra ngoài công tác thì việc trong nhà tôi không hề nghĩ đến. Khi đứa con thứ hai của tôi còn nhỏ, tôi ra nước ngoài công tác khoảng một tháng, khi quay trở về hình như cũng không có cảm giác gì, tôi không có sự ủy mỵ tình cảm của phụ nữ. Tôi cảm thấy phụ nữ tốt thật sự nên như vậy, không bi lụy tình cảm, nếu không sẽ rất dễ khiến mình mê mất đi bản tánh, không thể nhìn thấy được trí huệ thật sự. Cũng không nên suy nghĩ rằng làm phụ nữ là thiệt thòi, nên hưởng phước như nam giới hoặc là nên sao đó. Chúng ta không nên tưởng tượng ra nhiều điều như thế. Khi phụ nữ chúng ta phải đối diện với bất kỳ hoàn cảnh cuộc sống nào, tôi xin nói với mọi người rằng tất cả điều kiện hoàn cảnh đó là tốt cả. Những gì đến với bạn thì nhất định là phù hợp với bạn nhất. Khi có việc gì xuất hiện với bạn thì đó chính là môn học mà bạn cần phải thi đậu, bạn đừng nói: “Dựa vào đâu mà bảo tôi đi làm? Vì sao tôi phải làm?”. Đừng có hỏi: “Vì sao?” nhiều như vậy. Tôi thường nói với các nhân viên nữ rằng: “Nếu như trong cuộc sống các bạn thường hỏi rằng vì sao có nhiều việc như vậy, chi bằng các bạn hãy hỏi vì sao tôi không có năng lực, không có đức hạnh để gánh vác công việc này. Nếu như có thể gánh vác thì công việc này không nhằm nhò gì cả”. Tôi còn nhớ một lần đi công tác với một vị thầy đại đức. Hoàn cảnh lúc đó rất gian khổ nên vị thầy đó cứ luôn xin lỗi tôi, cứ như tôi là tiểu thư cành vàng lá ngọc phải chịu thiệt thòi vậy. Thầy nói với tôi rằng: “Hãy lấy khổ làm thầy! Việc này thế nào rồi?”. Khi thầy ấy nói với tôi bốn lần như vậy, tôi đã nói rằng: “Có nhiều việc thầy vẫn chưa hiểu hết con ạ. Con đối với khổ và vui không có cảm giác gì cả ạ. Thầy bảo con hưởng phước, con không có cảm giác là hưởng phước. Thầy bảo con chịu khổ, con cũng không có cảm giác là chịu khổ. Con cảm thấy những điều này đối với con không quan trọng. Con càng ngày càng cảm nhận được rằng sự nâng cao linh tánh, sự nâng cao cảnh giới tinh thần của chính mình mới là niềm vui thật sự. Những sự khổ-vui đều là giả, không phải thật. Thầy không cần quá lo cho con ạ”. Sau đó thầy nói: “Được! Được!”. Thầy mới cảm thấy yên tâm.

Chúng ta muốn truy cầu hạnh phúc, nhưng hạnh phúc có nhiều cách lý giải khác nhau. Có người cho rằng bình an, sung túc là hạnh phúc. Có người cho rằng cuộc đời này của họ phải sống như thế nào đó mới là hạnh phúc. Nhưng tôi hy vọng rằng thông qua học tập giáo trình “Nữ Giới”, thông qua việc học tập Nữ Đức có thể khiến chúng ta có được hạnh phúc viên mãn. Các bạn gái sẽ sống một cuộc đời đáng sống. Các bạn hãy chân thật vì xã hội sinh ra một thế hệ công dân lương thiện, hiền đức, tài năng. Hãy giáo dục con cái nên người là việc làm thực tế. Con cái tốt chính là thành quả mỹ mãn của khóa học nhân sinh của bạn. Trên thế giới này mọi người đều muốn nhìn thấy kết quả, xem chứng minh thực tế, vậy nên bạn phải đưa chứng cứ ra cho họ xem.

Trong việc giáo dục con cái, chúng ta phải thực hiện được hai đức tính “khiêm” và “thuận”, thuận theo tự tánh của chúng, đồng thời cũng chuyển tập tánh của chúng quay trở về thuận theo tự tánh. Trước tiên, chúng ta cần tùy thuận theo chúng, ví dụ như con trai lớn của tôi có sở thích chơi cờ Tỉ Phú. Đôi khi tôi cũng chơi cùng con, đương nhiên là lần chơi nào tôi cũng thua nó, tiền nó kiếm được bao giờ cũng nhiều hơn tôi. Sau khi kiếm được tiền, nó nói với tôi: “Mẹ xem, mẹ không nên chọn như vậy, chọn như vậy không kiếm được tiền đâu”. Tôi cười mà nói với nó rằng: “Đây chỉ là trò chơi. Con đừng cho là thật”. Sau đó nó hỏi: “Vậy cuộc sống thực sự trong tương lai như thế nào ạ?”. Tôi nói: “Tiền trong cuộc sống hiện thực không phải kiếm bằng cách này mà hoàn toàn đến từ đức hạnh của con, từ việc con làm thế nào hiếu thuận cha mẹ, hữu ái với anh em, từ cách đối xử với bạn học, cung kính với thầy cô, nếu con có đức hạnh thì không lo không có tiền tài”. Sau đó, nó đã hiểu ra, nhưng cũng không để tâm lắm, vẫn nói với tôi rằng: “Mẹ xem tiền của mẹ không đủ đây này, để con chi cho mẹ ít tiền nhé”. Tôi nói: “Được! Được!”. Rồi tôi chơi tiếp với con một cách lơ đãng, sau đó nó nói: “Mẹ ơi! Mẹ mệt rồi. Thôi không chơi nữa ạ!”. Hiện nay nếu như chúng ta đóng cửa để con cái ở trong nhà, tách biệt với thế giới ở bên ngoài, hoàn toàn làm theo cách làm của người xưa thì cũng không thể được. Chúng ta nên tùy thuận chúng, trong quá trình tùy thuận mà dạy bảo chúng, rồi cảm hóa chúng. Quá trình dạy con là quá trình chuyển hóa con, từng bước từng bước mà chuyển hóa, rồi nó sẽ hiểu ra. Đạo lý chính là như vậy.

Bởi vì tôi không có em trai và em gái bên chồng nên sự thể hội của tôi trong chương này không được sâu. Nhưng tôi có em trai, đối với em trai tôi rất cung kính bởi vì nó là nam giới. Gia đình tôi trước giờ trọng nam khinh nữ nên em trai của tôi giống như anh trai của tôi vậy, đối với tôi rất tốt. Chúng tôi qua lại đối xử với nhau rất tốt, chung sống với nhau không có bất kỳ sự ngăn cách nào. Đối với hai người chị chồng lớn tuổi hơn tôi, tôi cũng rất mực cung kính. Trong nhà đôi khi cũng có một vài chuyện xích mích nhưng tôi đều không để trong lòng, bởi vì như tôi đã nói lúc nãy: “Con người không phải Thánh Hiền, ai mà không có lỗi”. Chúng ta cần phải âm thầm phản tỉnh, sau đó không ngừng sửa đổi, đem những lỗi lầm lớn, vấn đề lớn chuyển thành nhỏ, sau cùng không còn nữa, rồi sẽ có một ngày thành công.

Sách “Nữ Giới” chúng ta học đến đây là viên mãn, nhưng tôi tin rằng vẫn còn rất nhiều chỗ thiếu sót. Tôi hy vọng các bạn đồng học và các thầy cô giáo sẽ cùng nhau học tập, cùng nhau nâng cao, thông qua học tập Nữ Đức có được một cuộc đời hạnh phúc. Đức hạnh của Nữ Đức phải dựa vào thực hành, đức không phải ẩn chứa bên trong mà ở thực hành ra bên ngoài. Nếu như mỗi người chúng ta có thể thực hành đức ấy trong gia đình, trong thiên hạ thì tôi tin rằng thời thế sẽ không phải mỗi ngày mỗi đi xuống mà mỗi ngày một tốt đẹp hơn. Chúng ta nhất định sẽ thấy được sự hài hòa trong thiên hạ. Như vậy, mỗi người phụ nữ chúng ta trong xã hội đều sẽ cảm thấy tự hào, vinh dự. Tôi hy vọng Nữ Đức sẽ được hoằng dương rộng rãi khắp nơi trên thế giới. Chị em phụ nữ đều lấy đức hạnh làm cái đẹp, dùng đức hạnh tôn vinh bản thân, làm niềm tự hào của gia đình, quang tông diệu tổ, hiển vinh cha mẹ.

Tôi xin trao đổi với mọi người đến đây. Cám ơn các thầy cô giáo, hy vọng mọi người góp ý phê bình để học tập tốt hơn. Cảm ơn mọi người.